Danh tiếng của bà lừng lẫy chẳng kém ǵ Vơ Tắc Thiên và Từ Hi thái hậu.
Xuyên suốt lịch sử Trung Hoa, hầu hết các nhân vật huyền thoại đều là những người đàn ông nhiệt huyết, rất ít khi xuất hiện các bóng hồng trong trang sử. Nhưng vẫn có một người phụ nữ ghi danh sử sách nhờ tài năng và sự độc lập tuyệt đỉnh của ḿnh. Trong thời đại mà đàn ông nắm quyền lực cao thượng chí tôn, người phụ nữ mảnh mai đó không chỉ đánh bại đối thủ, đưa con trai ḿnh lên ngôi hoàng đế thành công, ngay cả bản thân bà cũng nắm giữ quyền lực trong tay suốt 16 năm ṛng.
Đó chính là Lữ Hậu - Lữ Trĩ, vợ của Lưu Bang, hoàng đế khai quốc của nhà Hán.
Nhắc đến Lữ Hậu, người ta thường nghĩ đến các sự việc như sát hại Hàn Tín (danh tướng nhà Hán) và mẹ con Thích phu nhân (phi tần được Hán Cao Tổ Lưu Bang sủng ái), theo đó ấn tượng về bà đi kèm với những cụm từ như “độc ác”, “bạo lực”, “vô nhân đạo”. Nhưng chúng ta cũng không thể phủ nhận được tài năng của bà khi giữ lại được ngôi vương cho con trai, c̣n tự cầm quyền suốt mười mấy năm trời. Vậy rốt cuộc Lữ Hậu có điểm ǵ đáng để chị em phụ nữ học hỏi?
01.
Lữ Hậu tên là Lữ Trĩ, có xuất thân khá tốt, cha bà là Lữ Công, một nhân vật khá có tiếng tăm ở địa phương thời bấy giờ. Vào cuối thời nhà Tần, giao tranh diễn ra liên miên, vậy nên để tránh rắc rối, Lữ Công đă đưa cả nhà đến huyện Bái ở tỉnh Giang Tô. Lữ Công và huyện lệnh huyện Bái có mối quan hệ khá thân thiết, nên để chào đón gia đ́nh Lữ Công, huyện lệnh cùng một số huynh đệ khác cùng đến nhà Lữ Công để chúc mừng.
Đang lúc tất cả mọi người chúc tụng vui vẻ th́ bỗng xuất hiện một vị khách không mời mà đến, đó chính là Lưu Bang. Khi ấy, Lưu Bang địa vị khiêm tốn, chỉ giữ chức đ́nh trưởng nho nhỏ, lại có nhiều tật xấu như khoe khoang, cờ bạc, rượu chè… nên đă lớn tuổi mà chưa có thành tựu ǵ. Khách khứa thấy người đến là Lưu Bang, liền khuyên Lữ Công mau đuổi hắn ra ngoài, kẻo làm mọi người mất hứng. Lữ Công cũng định làm vậy, nhưng khi nh́n thấy Lưu Bang th́ đă sốc trước vẻ ngoài của hắn: Sống mũi cao, vầng trán cao, cả tóc mai và bộ râu cũng rất đẹp. Lữ Công cho gọi con gái đến nói chuyện. Lữ Trĩ nh́n thấy "ông chú" này tướng mạo bất phàm nên biết người này sẽ làm nên sự nghiệp, cho nên khi thấy cha có ư định gả ḿnh cho "ông chú" th́ im lặng không nói ǵ. Chỉ có bà mẹ phản đối nhưng bất thành. Lưu Bang vốn chỉ định đến ăn chực một bữa, ai ngờ lại c̣n có được cả vợ trẻ kém ḿnh những 15 tuổi nên gật đầu đồng ư.
02.
Sau khi kết hôn, Lữ Trĩ trở thành một người vợ, người mẹ tốt. Gia cảnh nghèo khó, Lưu Bang vẫn chứng nào tật nấy, quanh năm chơi bời không ở nhà, mặc cho Lữ Trĩ một ḿnh gánh vác gia đ́nh. Phụ nữ b́nh thường có chồng như vậy sẽ suốt ngày than văn khóc lóc, nhưng Lữ Trĩ th́ ngược lại, bà không hề phàn nàn ǵ mà c̣n dọn dẹp, giữ ǵn nhà cửa ngăn nắp. Từ đó có thể thấy Lữ Trĩ rất độc lập và thông minh. Dù không có Lưu Bang, bà vẫn có thể đứng vững một ḿnh và c̣n sống rất tốt.
Bà hiểu rơ làm một người vợ oán trách chồng con không những không giải quyết được vấn đề mà c̣n ảnh hưởng đến quan hệ vợ chồng, vậy th́ thay v́ dùng thời gian để khóc lóc, bà dùng chính đôi tay và khối óc của ḿnh để quản lư gia đ́nh đâu ra đấy. Bà cần cù cả việc nhà và việc đồng áng, lúc nào cũng sống tiết kiệm.
Trái lại, Lưu Bang không những không giúp được ǵ cho vợ con mà c̣n thường xuyên gây rắc rối. Có lần áp giải một tù nhân nhưng Lưu Bang say rượu nên để cho tù nhân trốn thoát, Lưu Bang cũng bị giam cả tháng trời. Nhưng thay v́ trách móc chồng, Lữ Trĩ thường đến nhà giam mang cho Lưu Bang quần áo để thay và đồ ăn bổ dưỡng.
Phải nói Lưu Bang thật may mắn khi có được người vợ như thế.
Tất nhiên Lưu Bang cũng có công, nếu không th́ khó mà ngồi lên ngai hoàng đế. Điều đặc biệt ở Lưu Bang là tham vọng lớn lao của ông. Có lần ông đến Hàm Dương, nh́n thấy bộ dáng hống hách của Tần Thủy Hoàng, ông liền nói: “Là đàn ông th́ phải như thế này!”.
Ngoài ra, Lưu Bang tuy thuộc tầng lớp thấp trong xă hội nhưng lại có tư tưởng rộng lượng, hào phóng và có nhiều bạn bè. Người như vậy mới có thể gây dựng cơ đồ trong thời buổi khó khăn loạn lạc.
Vào cuối thời nhà Tần, các phe phái giương cờ nổi dậy, Lưu Bang cảm thấy cơ hội đă đến nên giết chết huyện lệnh ở huyện Bái và lănh đạo nhân dân nổi dậy. Lữ Trĩ một lần nữa đă dùng đôi vai yếu ớt của ḿnh để gánh trên vai gánh nặng nuôi sống gia đ́nh, ủng hộ chồng làm nghiệp lớn.
Sau đó, mâu thuẫn giữa Sở và Hàn lên đến đỉnh điểm, Hạng Vũ bắt cha mẹ của Lưu Bang và Lữ Trĩ, đưa họ vào quân đội làm con tin. Thậm chí, Hạng Vũ c̣n đe doạ sẽ giết con trai của Lưu Bang, nhưng Lưu Bang vẫn làm ngơ, vờ như không quan tâm. Kể cả khi thấy chồng không màng đến sống chết của gia đ́nh, thế nhưng Lữ Trĩ vẫn một mực tin tưởng chồng , tin rằng tài năng của ông sẽ đưa bà lên đỉnh cao vinh quang.
Và đúng như vậy, Lữ Trĩ đă không nh́n nhầm người. Bà gần như đă hi sinh cả tuổi xuân, thậm chí là tính mạng v́ chồng, v́ gia đ́nh của ḿnh. Nhưng đó là khi nó xứng đáng để bà hi sinh.
Ảnh minh họa
03.
Sau khi Lưu Bang lên ngôi, Lữ Trĩ cũng thuận lợi ngồi vào ghế hoàng hậu. Những tưởng giờ đây hai vợ chồng có thể kề vai sát cánh, cùng nhau hưởng phúc, nhưng không, Lưu Bang lại quay sang sủng ái Thích phu nhân trẻ tuổi xinh đẹp. Số lần hai vợ chồng gặp nhau càng ngày càng ít, những năm tháng giành giật ngôi vương đă khiến t́nh cảm vợ chồng phai nhạt đi quá nhiều. Nhưng như đă nói, Lữ Trĩ là một người thông minh. Bà hiểu rơ, chỉ dựa vào sắc đẹp là không đủ, nếu như t́nh cảm đă không c̣n nữa, khóc lóc hay đánh ghen chẳng có lợi ích ǵ, vậy nên bà bắt đầu can thiệp vào công việc triều chính, một lần nữa giúp Lưu Bang quản lư đất nước, như bà đă từng thay ông quản lư gia đ́nh thuở hàn vi.
Trong 8 năm Lưu Bang trị v́, Lữ Hậu đă hỗ trợ Lưu Bang trấn áp các cuộc nổi dậy, chống lại các thế lực ly khai, tiêu diệt những kẻ bất đồng với chính kiến của nhà Hán.
Dù là phụ nữ nhưng tài năng không kém ǵ đàn ông, dần dần Lữ Hậu đă lột xác từ một tiểu thư chân yếu tay mềm b́nh thường trở thành một hoàng hậu quyền lực và đáng ngưỡng mộ.
04.
Sau khi đất nước ổn định, cuộc đấu tranh trong hậu cung ngày càng lộ rơ, Tề phu nhân kiêu ngạo và được sủng ái bắt đầu dùng chiêu rỉ tai bên gối với Lưu Bang, bà “khóc lóc ngày đêm, muốn phong con ḿnh làm thái tử”.
Lưu Bang cũng rất yêu quư con trai của Thích phu nhân là Lưu Như Ư, cộng thêm việc Thích phu nhân ngày ngày thổi gió bên tai, ông nảy ra ư định muốn phế truất thái tử Lưu Doanh, con của Lữ Hậu.
Lúc này, Lữ Hậu một lần nữa bộc lộ tài năng xuất chúng của ḿnh. Để củng cố địa vị thái tử của con trai, bà đă dùng uy tín và mối quan hệ của ḿnh để thu phục nhiều quan chức quan trọng trong triều đ́nh. Lữ Hậu vốn là người phóng khoáng rộng lượng, khi Lưu Bang chưa lên ngôi, bà đă đối xử rất tốt với các huynh đệ của chồng. Ai ai cũng kính trọng người chị dâu này, thế nên khi thấy bà đang gặp nguy hiểm, mọi người sao có thể ngồi yên.
Về sau, Lữ Hậu c̣n nhờ Trương Lương giúp Lưu Doanh mời được 4 hiền sĩ Thương Sơn tứ hạo mà trước đó Lưu Bang măi không thể mời nổi. Lưu Bang thấy 4 vị hiền sĩ về phe thái tử Lưu Doanh liền hiểu ra thái tử vây cánh cứng cáp, không thể lật đổ nổi. Lưu Doanh thành công giữ vững ngôi vị thái tử, sau khi Lưu Bang qua đời, Lưu Doanh lên ngôi, Lữ Hậu cũng trở thành Thái hậu tôn quư. Nhưng Lữ Hậu không ngồi yên, bà quyết tâm tiêu diệt Thích phu nhân và Lưu Như Ư, ḥng giữ vững ngôi vương cho con trai ḿnh. Có thể hành động của Lữ Hậu quá tàn bạo, nhưng ở chốn hoàng cung, người không chết th́ ta phải chết, nếu kẻ thắng là Thích phu nhân, th́ người bị tiêu diệt chính là Lữ Hậu.
Sau này, bà tiếp tục phát huy tài năng của ḿnh, hết ḷng cai trị đất nước, giúp dân chúng có cuộc sống ấm no đủ đầy. Bằng trí tuệ và ḷng dũng cảm phi thường, bà nắm quyền trong triều, hợp nhất quyền lực vào một thể, trở thành nhân vật trung tâm của nhà Hán.
Đẹp với phụ nữ chỉ là một loại trang sức, trí thông minh mới là điều quan trọng nhất.
05.
Trong suốt cuộc đời của Lữ Hậu, bà chưa từng được hưởng niềm hạnh phúc trọn vẹn dù chỉ ngắn ngủi. Gả cho Lưu Bang vào năm tháng đẹp nhất nhưng chịu cảnh cô đơn, một ḿnh gánh cả gia đ́nh, bao vất vả tủi nhục phải chịu đựng chưa chắc người ngoài đă hiểu hết được.
Lưu Bang chinh phục thiên hạ, bà trở thành con tin, nhưng cố gắng sống sót đến ngày bước lên đỉnh cao th́ bị chồng ruồng bỏ chỉ v́ tuổi tác và nhan sắc tàn phai. Đau đớn biết bao, cay đắng biết bao. Để lên được vị trí tối cao không hề dễ dàng, mỗi bước đi của bà đều tràn ngập toan tính, máu và nước mắt.
Nếu không có trí thông minh, Lữ Hậu có lẽ chỉ là một người vợ đầu nhạt nḥa nào đó trong cuộc đời của Lưu Bang, chỉ chiếm vài ḍng trong sử sách. Nhưng với cuộc đời huyền thoại của ḿnh, Lữ Hậu đă chỉ cho phụ nữ chúng ta một bài học sâu sắc: Bản thân ḿnh mới là quan trọng nhất, phải luôn tự lập trong cả đời sống lẫn tinh thần. Chỉ khi dựa vào chính bản thân ḿnh, bạn mới t́m được lối đi kể cả trong vũng bùn tanh hôi.
VietBF@ Sưu tập