Di sản của thể chế tự do dân chủ

[trungthuc]

(Minh họa)

Mới đây, trong một cuộc vận động tranh cử Tổng thống ở Pennsylvania, ông Donald Trump cho rằng Tổng thống Zelensky là doanh nhân vĩ đại nhất lịch sử. "Mỗi lần ông ta đến nước Mỹ, ông ấy lại mang về 60 tỷ USD", ông Trump nói.

Tất nhiên đó không phải là lời khen mà là lời mỉa mai mà ông Trump dành cho ông Zelensky. Tại sao lại là mỉa mai, xỉa xói? Có lẽ là vì ông Trump thấy tiếc và xót khi nước Mỹ bị ông Tổng thống của Ukraine lấy mất đi 60 tỷ USD, cứ như đấy là tiền riêng của chính ông vậy. Cũng có lẽ vì ông Trump nghĩ rằng, nước Mỹ tốn tiền cho Ukraine mà chẳng được ích lợi gì. Nếu là vậy thì ông Trump thật là kẻ không biết nhìn xa trông rộng.

Không hề có chuyện nước Mỹ tốn tiền vô ích cho Ukraine. Khi Tổng thống Biden rộng tay để hết lòng viện trợ cho Ukraine, thì ông ấy đâu phải là không có vụ lợi. Có tính toán cả đấy. Tính toán gì nào? Đó là tính rằng nếu Ukraine thắng Nga thì đó sẽ là chiến thắng của cả thế giới tự do. Không chỉ là nền tự do cho Ukraine mà còn cho cả thế giới. Vì nếu cứ để mặc cho Ukraine bị Nga đè bẹp thì Nga sẽ càng lấn lướt tới, đe doa nền tự do của các nước khác. Lúc đó Mỹ sẽ còn phải tốn kém rất nhiều hơn nữa, kể cả phải đem sinh mạng binh sĩ Mỹ ra đánh đổi như 2 cuộc Thế chiến vừa qua. Khi Nga vừa phát động xua quân xâm lược vào Ukraine, Thủ tướng Petr Fiala của Cộng Hòa Czech đã tuyên bố rất đúng rằng, "Người Ukraine đang chiến đấu cho nền độc lập và tự do của chính chúng ta".

Đều là tính toán, nhưng cái tính toán của ông Biden là tính toán của một chính trị gia có tâm. Còn cái tính toán của ông Trump chỉ là tính toán của một doanh nhân bình thường, luôn nặng một chữ "tiền". Đã thế thì ông Trump nên bỏ sự nghiệp chính trị và cứ tiếp tục theo đuổi cái sự nghiệp kiếm chác của một doanh nhân. Làm chính trị với cái đầu của một doanh nhân thì quả thật không nên chút nào.

Khi buông lời mỉa mai với ông Zelensky, ông Trump tỏ ra chỉ là một doanh nhân đơn thuần, chỉ nghĩ tới tiền mà không biết nghĩ đến những điều to tát lớn hơn. Trong khi đó, ông Zelensky khi đem hàng tỷ USD viện trợ Mỹ về Ukraine, thì ông ấy không hề nghĩ tới tiền mà chỉ nghĩ tới nền tự do của đất nước và dân tộc mình. Chữ tiền không thực sự có mặt trong đầu ông ấy. Trong đầu vị Tổng thống của Ukraine này chỉ có đất nước và dân tộc mà thôi.

Trước Đại Hội đồng Liên Hiệp Quốc, Tổng Thống Joe Biden lớn tiếng tuyên bố: "Hoa Kỳ không được rút lui ra khỏi thế giới". Câu nói này của ông Biden thể hiện trách nhiệm của nước Mỹ với cộng đồng quốc tế. Ông Trump cần hiểu rằng một nước Mỹ nếu chỉ biết nghĩ đến mình thì sẽ không bao giờ còn là một nước Mỹ vĩ đại.

Trả lời phỏng vấn của một số phóng viên báo chí ở Mỹ, Tổng thống Iran là ông Masoud Pezeshkian cho biết, Iran mong muốn được hòa giải với phương Tây. Ông tuyên bố không muốn chiến tranh hay căng thẳng với bất cứ một nước nào. Về phía Israel, vị Tổng thống này nói Iran sẵn sàng hạ vũ khí nếu Israel cũng làm như vậy.

Khi nói ra những lời mềm mỏng đó, ông Pezeshkian cho thấy rằng việc theo đuổi chiến tranh hay căng thẳng với Israel chẳng đem lại ích lợi gì cho Iran, mà chỉ có hại mà thôi. Nhưng ông T.T. Iran mong muốn là một chuyện, còn thực hiện được mong muốn hay không lại là chuyện khác. Bởi vì ở đất nước Iran hiện nay, người nắm quyền lực cao nhất lại không phải là Tổng thống được dân bầu lên mà là do Đại giáo chủ Ali Khamenei, là người lãnh đạo tối cao của nhà nước Hồi giáo Iran từ nhiều thập niên qua. Không một ai có quyền lực và tầm vóc cao như Ali Khamenei. Bất cứ quyết định trọng đại nào như ra lệnh tấn công một nước khác, hay hòa hoãn với kẻ thù đều phải được vị lãnh tụ tối cao này thông qua. Nói một cách khác, mọi thay đổi về chính sách đối nội hay đối ngoại đều phải thông qua Ali Khamenei. Vị Đại giáo chủ này gần như có quyền lực vô hạn ở nhà nước Hồi giáo Iran hiện nay.

Sau lời phát biểu của tổng thống Masoud Pezeshkian ở Mỹ rằng "Iran sẵn sàng hạ vũ khí nếu Israel cũng làm như vậy", thì phái đoàn ngoại giao của Iran tại LHQ tuyên bố hủy bỏ buổi họp báo vào ngày hôm sau của ông này. Việc hủy bỏ họp báo này được cho là sự kiện bất thường nhưng có thể hiểu ra được. Đó là khi buông những lời lẽ hòa hoãn với Israel, ông Masoud Pezeshkian có lẽ chưa hề được thông qua lãnh tụ tối cao Ali Khamenei. Cuộc họp báo của vị Tổng thống Iran bị hủy bỏ giống như một lời nhắc nhở ông ta rằng ở Iran, người có quyền lực cao nhất là Ali Khamenei, chứ không phải là ông dẫu ông có là Tổng thống đi chăng nữa.

Rốt cuộc, với vị Đại giáo chủ nắm quyền lực tối thượng này, chiến tranh hay hòa bình là tùy ông ta muốn hay không muốn. Ngày nào ông ta còn xem Israel là tử thù thì Israel vẫn mãi mãi là tử thù.

Và ngày hôm qua 1/10, ông ta đã ra lệnh bấm nút bắn gần 200 hỏa tiển và drones để ngang ngược tấn công vào Israel, một quốc gia có chủ quyền được Liên Hiệp Quốc công nhận kể từ sau Đệ Nhị Thế Chiến!!!