Phiên ṭa sơ thẩm vụ án Vương Đại Vĩ, nguyên Phó tỉnh trưởng kiêm Giám đốc Sở Công an tỉnh Liêu Ninh, kết thúc hôm 14/10. Bị kết tội nhận hối lộ tổng cộng 555 triệu NDT (77,7 triệu USD), ông bị kết án tử h́nh hoăn thi hành.
Vương Đại Vĩ tại ṭa án thành phố Tương Dương (Ảnh: CCTV)
Video quan tham ung dung trước ṭa gây "sốt"
Sau khi đoạn video về phiên ṭa xét xử Vương Đại Vĩ bị đưa lên mạng, đă làm dấy lên những cuộc thảo luận sôi nổi trong những ngày qua.
Trong video, ông Vương, mặc áo sơ mi trắng mới toanh với chiếc áo khoác lịch sự, bước đến vành móng ngựa với thái độ vênh váo, ngẩng cao đầu. Ông ta bước đi nhanh nhẹn và kiêu hănh, với nụ cười trên môi, dường như không phải ra ṭa để chịu xét xử mà đang bước lên bục để tham dự một cuộc họp quan trọng. Hai cảnh sát tư pháp đi kèm, vẻ mặt nghiêm túc, giống như vệ sĩ.
Khi những quan chức sa ngă ra ṭa chịu xét xử, đó thường là cơ hội cuối cùng để họ xuất hiện trước truyền thông và đối mặt với dư luận, đồng thời cũng là giai đoạn cuối cùng để họ “tŕnh diễn”. Hầu hết đều mất đi phong thái trước đây, trông chán nản, hốc hác, tóc bạc nhiều hơn hoặc thậm chí “bạc đầu chỉ sau một đêm”. Và ở bài phát biểu cuối cùng, họ thường cảm thấy tiếc nuối, nghẹn ngào, thậm chí bật khóc.
Quách Hữu Minh, cựu Phó tỉnh trưởng tỉnh Hồ Bắc, đă nhiều lần nghẹn ngào và khóc rống lên khi nói lời cuối cùng trước ṭa. Lưu Thiết Nam, cựu Phó Chủ nhiệm Ủy ban Cải cách và Phát triển Quốc gia và cựu Cục trưởng Năng lượng Quốc gia, đă khóc rất nhiều trong phiên ṭa đến nỗi thẩm phán xét xử không thể chịu đựng được, phải yêu cầu bị cáo “kiềm chế cảm xúc”.
Vạn Khánh Lương, nguyên Ủy viên Thường vụ tỉnh ủy Quảng Đông, Bí thư Thành ủy Quảng Châu, đă khóc lóc thảm thiết trong phiên ṭa và bày tỏ sự hối hận vô cùng v́ đă phạm tội nghiêm trọng...
Nhưng khi Vương Đại Vĩ ra ṭa, tại sao ông ta lại có vẻ “khác thường” như vậy?
H́nh ảnh Vương Đại Vĩ ung dung bước tới vành móng ngựa nghe tuyên án gây bàn căi sôi nổi trong dư luận.
Từ quan chức được ngưỡng mộ đến tù nhân thân bại danh liệt
Vương Đại Vĩ rất b́nh tĩnh và ung dung, có lẽ v́ ông ta rất can đảm. Trong giới quan chức Liêu Ninh, Vương Đại Vĩ có biệt danh là "Vương Đại đảm", có nghĩa là “ông Vương to gan lớn mật”.
Làm trong ngành công an đă lâu, ông giải quyết được vô số vụ án, chứng kiến nhiều cảnh tượng và nhân vật nguy hiểm, tố chất tâm lư của ông ta được cho là "cứng" hơn những quan chức tham nhũng b́nh thường.
Khi nói đến việc vơ vét tiền, Vương Đại Vĩ được gán cho cái danh “bàn tay che trời”.
Tổng số tiền hối lộ và đồ vật mà ông ta nhận được tương đương 555 triệu NDT, một con số tưởng chừng rất “may mắn” nhưng gây sốc.
Nếu chuyển đổi 100 triệu NDT thành tờ tiền mệnh giá 100 NDT, nó sẽ nặng 1,15 tấn và cần một xe tải vận chuyển tiền mặt lớn để vận chuyển. Như thế, số tài sản khổng lồ mà Vương Đại Vĩ vơ vét được sẽ cần ít nhất 6 xe tải chở tiền lớn mới có thể chứa hết.
Từ năm 2008 đến năm 2022, trong 14 năm, trung b́nh hàng tháng ông ta kiếm được là 3,3 triệu NDT và mỗi ngày là 110.000 NDT, cao hơn thu nhập lao động cả 1 năm của hầu hết người lao động.
Vương Đại Vĩ khi là Giám đốc Sở Công an tỉnh Liêu Ninh (Ảnh: JFdaily).
Vương Đại Vĩ đă chủ động ṿi hối lộ từ Lưu Trung Điền, Giám đốc điều hành của Tập đoàn Trung Vượng (Zhongwang), lần đầu tiên là 40 triệu NDT cộng với 4 triệu USD. Trọng lượng 40 triệu NDT và 4 triệu USD là khoảng 800 kg, vượt xa tải trọng tối đa của một chiếc xe thương mại.
"Với 22 hộp các tông đựng tiền, chiếc xe mà Vương Đại Vĩ dùng để chở tiền thậm chí không thể leo lên dốc tầng hầm. Vài tháng sau, Lưu Trung Điền đă đưa cho Vương Đại Vĩ ở Macau bốn lần, tổng cộng 200 triệu HKD (đô la Hong Kong)", các nhân viên điều tra của Ủy ban Kiểm tra tiết lộ.
Ngoài ra, khi điều tra, đă t́m thấy hơn 100 triệu NDT tiền mặt tại nơi ở của một người t́nh của ông ta ở thành phố Thẩm Dương. C̣n tại thành phố Qiqihar (Tề Tề Cáp Nhĩ), Hắc Long Giang, các nhà điều tra đă t́m thấy hàng trăm triệu NDT trong nơi ở của một người chị gái của ông.
Thứ hai, Vương Đại Vĩ rất b́nh tĩnh và ung dung, có lẽ v́ ông ta biết rằng tội ác của ḿnh sẽ không dẫn đến cái chết.
Với số tiền liên quan lên tới hơn 500 triệu NDT, theo pháp luật lẽ ra phải bị tử h́nh. Tuy nhiên, Vương Đại Vĩ hành động rất b́nh tĩnh, có lẽ v́ biết ḿnh sẽ không bị kết án tử h́nh.
Sau này người ta mới biết, ông đă có những công lao nhất định sau khi bị điều tra vụ án. Có lẽ Vương Đại Vĩ đă tiết lộ manh mối về tội ác của các nhà lănh đạo quan trọng khác và đă được xác minh là đúng sự thật.
Ngoài ra, sau khi bị bắt, Vương Đại Vĩ đă thành thật khai nhận tội ác của ḿnh, chủ động tiết lộ hầu hết các t́nh tiết về hối lộ mà cơ quan thụ lư vụ án không biết, thú nhận và ăn năn, đồng thời tích cực trả lại phần lớn số tiền hối lộ và tiền lăi.
Tuy rằng bị kết án “tử hoăn” sau 2 năm đổi thành chung thân, phải ngồi tù cả đời không được ân xá, nhưng dù sao tính mạng cũng không gặp nguy hiểm, ông ta vẫn có thể sống sót, chính v́ vậy Vương Đại Vĩ có chút tự tin, không hoảng sợ, khi hầu ṭa, có lẽ trong ḷng ông ta vẫn c̣n chút vui mừng.
Thứ ba, sở dĩ Vương Đại Vĩ b́nh tĩnh và ung dung như vậy có thể là do ông ta giỏi ngụy trang.
Vương Đại Vĩ cũng là "kẻ hai mặt" trong giới quan chức, dù rất tham lam nhưng trước công chúng, ông luôn tỏ ra là người quân tử, một quan chức ngay thẳng.
Điều đáng ngạc nhiên hơn nữa là ông ta lại là người đầu tiên làm chuyện này: Để che đậy vấn đề “lơa quan” (quan chức không vợ con), việc kết hôn giả được thực hiện nhằm đánh lừa tổ chức.
Nhiều đảng viên, cán bộ “ly hôn giả”, có người giả ly hôn để nhận tiền đền bù thu hồi đất, có người giả ly hôn để mua căn nhà thứ hai, có người giả ly hôn để con đi học, thậm chí có người giả ly hôn để sinh thêm con; ngày càng nhiều quan chức cố t́nh lập kế hoạch giả ly hôn để tham nhũng và che đậy những lợi ích bất hợp pháp có được bằng những cách không chính đáng.
Nhưng trong số các quan chức cấp tỉnh, bộ, Vương Đại Vĩ là người đầu tiên thực hiện “kết hôn giả” nhằm lừa dối tổ chức nhằm che đậy t́nh trạng “lơa quan” khi đưa vợ chồng chuồn ra nước ngoài định cư. So với “ly hôn giả” th́ “kết hôn giả” khó khăn hơn rất nhiều.
Vương Đại Vĩ nắm giữ chức vụ quan trọng Phó tỉnh trưởng kiêm Giám đốc Sở Công an, chắc chắn có rất nhiều người sẵn sàng phục vụ, không khó để t́m được những phụ nữ sẵn ḷng phục vụ. Đối tác “hôn nhân giả” chẳng hạn, nhân t́nh của ông ta nhất định sẵn sàng “hợp tác” và thậm chí c̣n muốn “biến chuyện giả thành sự thật”.
Vương Đại Vĩ thú tội trong phim tài liệu chuyên đề chống tham nhũng (Ảnh: CCTV).
Ba đời giám đốc công an tỉnh liên tiếp ngă ngựa
Vương Đại Vĩ sinh 1964, quê Hắc Long Giang. Qua xét xử, phát hiện từ năm 2008 đến năm 2022, bị cáo Vương Đại Vĩ đă lợi dụng các chức vụ Ủy viên Thường vụ, Bí thư Ủy ban Chính trị và Pháp luật thành ủy Cáp Nhĩ Tân, tỉnh Hắc Long Giang; Phó Bí thư, Phó Giám đốc Sở Công an, Bí thư Đảng ủy, Giám đốc Công an tỉnh Liêu Ninh và các quyền lợi có được từ các chức vụ như Đảng ủy viên, Trợ lư Tỉnh trưởng và Phó Tỉnh trưởng, để hỗ trợ hoạt động kinh doanh, xử lư vụ án, thăng tiến, điều chỉnh công việc và các vấn đề khác.
Ṭa án Tương Dương cho rằng hành vi của bị cáo Vương Đại Vĩ cấu thành tội nhận hối lộ. Số tiền hối lộ mà ông ta nhận đặc biệt lớn, tội phạm đặc biệt nghiêm trọng, ảnh hưởng xấu đến xă hội, lợi ích của đất nước và nhân dân bị thiệt hại đặc biệt nặng nề.
Nhưng xét đến công lớn của Vương Đại Vĩ đă tích cực khai báo, thành thật nhận tội, chủ động tŕnh báo hầu hết các t́nh tiết về tội nhận hối lộ mà cơ quan xử lư vụ án không biết, đă thú nhận tội lỗi và ăn năn, tích cực hoàn trả số tiền, đồ vật; phần lớn số tiền hối lộ và tiền lăi đă được thu hồi…Dựa trên các t́nh tiết và t́nh tiết phạm tội của ông ta, ṭa án quyết định sau khi hết thời hạn hai năm đ́nh chỉ thi hành bản án tử h́nh, sẽ được giảm xuống tù chung thân mà không được ân xá hoặc tạm tha.
Hai giám đốc tiền nhiệm của Vương Đại Vĩ tại Sở Công an Liêu Ninh cũng đă bị ngă ngựa. Đó là Tiết Hằng, cựu Phó chủ tịch Hội nghị Hiệp thương Chính trị tỉnh, từng giữ chức vụ Giám đốc CA từ tháng 3/2011 đến tháng 3/2013 và Lư Văn Hỉ, giữ chức vụ Giám đốc từ tháng 5/2002 đến tháng 3/2013. Ba người này giữ chức vụ lănh đạo cao nhất công an Liêu Ninh trong suốt 20 năm từ tháng 5/2002 đến tháng 3/2022.
Số tiền hối lộ mà Lư Văn Hỉ nhận cũng rất lớn. Ông ta đă nhận tổng cộng hơn 540 triệu NDT, bị kết án tử h́nh hoăn thi hành vào tháng 1/2023, sau 2 năm được giảm xuống tù chung thân theo quy định của pháp luật. Tiết Hằng cũng bị cáo buộc nhận hối lộ hơn 135 triệu NDT. Tháng 12/2023, Tiết Hằng đă bị kết án 17 năm tù.