Năm 2022, một công bố trên tạp chí Cambridge University Press mới thực sự làm sáng tỏ bí ẩn này.
Lăng mộ Tần Thủy Hoàng nằm ở phía bắc núi Ly Sơn thuộc huyện Lâm Đồng, thành phố Tây An, tỉnh Thiểm Tây, Trung Quốc, được xây dựng trong hơn 38 năm, từ 246-208 TCN. Cho đến ngày nay, đây vẫn là một trong những công tŕnh khảo cổ quan trọng nhất của Trung Quốc với rất nhiều bí ẩn chưa được khai phá.
Năm 1974, một số nông dân ở gần thành phố Tây An đă phát hiện ra bức tượng đầu tiên trong số 8.000 chiến binh đội quân đất nung của Tần Thủy Hoàng khi đang đào một cái giếng mới giữa đợt hạn hán. Kể từ đó, các chuyên gia không chỉ của Trung Quốc mà đến từ khắp nơi trên thế giới đă vào cuộc để t́m hiểu những bí ẩn vô tận bên trong lăng mộ khổng lồ này. Cho đến ngày nay, dù đă được phát hiện hơn 50 năm, ngôi mộ chưa được khai quật hoàn toàn.
Khi đến thăm Lăng mộ Tần Thủy Hoàng ở tỉnh Thiểm Tây, tây bắc Trung Quốc, du khách không chỉ ấn tượng bởi Đội quân Đất nung mà c̣n dễ dàng bắt gặp những bức tượng ngựa ở khắp mọi nơi. Khoảng 600 bức tượng ngựa đă được khai quật cho đến nay. Điều này càng nhấn mạnh tầm quan trọng của loài vật này đối với Tần Thủy Hoàng (trị v́ từ năm 221 đến 210 trước Công nguyên), đến mức ông muốn chúng đồng hành cùng ḿnh cả trong thế giới bên kia.
Tuy nhiên, không phải tất cả ngựa trong lăng mộ đều là tượng. Vào năm 2022, các nhà nghiên cứu đă công bố phát hiện có những khu mộ phụ chứa xương ngựa thật, bên cạnh xương của người được tuẫn táng. Mặc dù vai tṛ và tầm quan trọng của chúng đối với xă hội nhà Tần đă được nghiên cứu, nhưng bản thân những con ngựa này lại chưa được phân tích kỹ lưỡng. Măi cho đến mùa hè 2022, một nghiên cứu được công bố trên Cambridge University Press mới thực sự làm sáng tỏ điều này.
V́ lư do bảo tồn và du lịch, các nhà nghiên cứu không được phép di chuyển những bộ xương ngựa. Do đó, họ chỉ có thể phân tích những ǵ có thể quan sát được. Nghiên cứu đă phát hiện ra rằng tất cả những con ngựa được chôn cất đều là ngựa đực, có kích thước lớn, với chiều cao trung b́nh là 1,4 mét. Chúng khoảng 10 tuổi khi chết, tức là đang ở độ tuổi sung măn nhất.
Ít có loài vật nào tác động sâu rộng đến lịch sử loài người như ngựa. Chúng đóng vai tṛ then chốt trong việc chuyển đổi quân sự, kinh tế, mạng lưới giao thông và cả giải trí. Trung Quốc cũng không ngoại lệ, và các nhà sử học đă đưa ra giả thuyết rằng chính kỹ năng nuôi và sử dụng ngựa của triều đại nhà Tần đă giúp họ vươn lên từ thời Chiến Quốc và thống nhất Trung Hoa, tạo nên đế chế đầu tiên vào năm 221 đến 206 trước Công nguyên.
VietBF@ Sưu tập