Chiến thắng của ông Donald Trump trong cuộc đua vào Nhà Trắng đă làm tăng thêm mối lo ngại về sự hỗ trợ của Mỹ dành cho Ukraine khi cuộc chiến khốc liệt vẫn tiếp diễn.
Binh sĩ Ukraine bắn pháo 122mm về phía các vị trí của Nga ở vùng Kherson vào tháng 10 (Ảnh: AP)
Trong bối cảnh đó, người đứng đầu NATO đă cảnh báo rằng liên minh quân sự này không thể ngừng cung cấp cho Kiev sự hỗ trợ an ninh cần thiết để chống lại người Nga. Lực lượng Ukraine đang phải đối mặt với một thời điểm bấp bênh trong cuộc chiến khi quân đội Moscow liên tục tiến bước ở chiến trường miền Đông và sự xuất hiện của quân đội Triều Tiên.
Lănh đạo NATO thừa nhận rằng thời kỳ "đen tối" hơn có thể đang ở phía trước.
Mark Rutte, cựu Thủ tướng Hà Lan, người đă đảm nhiệm vị trí Tổng thư kư NATO vào tháng 10, đă viết trong một bài báo của Politico, đăng tải hôm 6/11: “Kể từ khi bắt đầu cuộc xâm lược toàn diện của Nga, các đồng minh NATO đă cung cấp hơn 99% tất cả các hỗ trợ quân sự cho Ukraine”.
“Và chúng ta đang trên đà thực hiện cam kết tài chính 40 tỷ USD viện trợ quân sự cho Ukraine trong năm nay”, ông Rutte nói và thêm rằng “điều chúng ta cần bây giờ là cam kết chính trị để duy tŕ đường lối này trong thời gian dài”.
"Cho đến nay, sự hỗ trợ của chúng ta đă giúp Ukraine tiếp tục cuộc chiến. Nhưng chúng ta cần phải làm nhiều hơn nữa để thay đổi quỹ đạo của cuộc xung đột", ông nói thêm.
Bài xă luận của ông Rutte cũng tập trung đề cập tới việc Triều Tiên triển khai quân đội tới Nga gần đây để chống lại Ukraine. Tuy nhiên, bài viết không đề cập đến ông Trump, cũng như không chỉ ra hoạt động viện trợ quân sự của Mỹ.
Ông Trump từ lâu đă chỉ trích NATO và một số quốc gia thành viên về chi tiêu quốc pḥng của họ. Ông cũng nhiều lần bày tỏ quan ngại về lượng hỗ trợ an ninh lớn mà Mỹ gửi tới Ukraine.
Chính quyền Biden đă viện trợ quân sự cho Ukraine hơn 60 tỷ USD kể từ khi xung đột bùng phát vào tháng 2/2022. Các nước NATO cũng đă cung cấp cho Kiev hàng chục tỷ USD hỗ trợ an ninh trong thời gian này.
Các nước NATO đă gửi cho Ukraine máy bay chiến đấu, máy bay không người lái, xe tăng, xe bọc thép, tên lửa, tên lửa, đạn pháo, bom, súng, đạn và nhiều viện trợ sát thương hơn – và các nhà lănh đạo khối liên minh mô tả đây là một khoản đầu tư để bảo vệ an ninh châu Âu.
“Việc ủng hộ Ukraine tiêu tốn một phần ngân sách quân sự hàng năm của chúng ta”, ông Rutte nói. “Đó là một cái giá nhỏ phải trả cho ḥa b́nh. Câu hỏi đặt ra là liệu chúng ta có đủ khả năng để không làm như vậy không?".
Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky, người đă gặp ông Trump vào tháng 9, là một trong những nhà lănh đạo thế giới đầu tiên gửi điện mừng về chiến thắng bầu cử của ông Trump.
“Ukraine, với tư cách là một trong những cường quốc quân sự mạnh nhất châu Âu, cam kết đảm bảo ḥa b́nh và an ninh lâu dài ở châu Âu và cộng đồng xuyên Đại Tây Dương với sự hỗ trợ của các đồng minh của chúng tôi”, ông Zelensky viết trên mạng xă hội và cho biết ông hy vọng được hợp tác với ông Trump để tăng cường quan hệ song phương.
Ở Ukraine và các quốc gia trên khắp châu Âu, trong suốt mùa bầu cử đă có lo ngại rằng chiến thắng của ông Trump có thể đe dọa sự ủng hộ dành cho Ukraine, đặc biệt là sau khi đảng Cộng ḥa chặn gói viện trợ tại Quốc hội khiến Ukraine gặp khó khăn trên chiến trường suốt nhiều tháng.
Tại hội nghị thượng đỉnh NATO diễn ra ở Washington vào mùa Hè năm nay, NATO đă tiết lộ kế hoạch tăng cường nỗ lực kiểm soát của phương Tây trong việc trang bị và huấn luyện quân đội Ukraine. Động thái này được coi là một nỗ lực nhằm đảm bảo sự hỗ trợ lâu dài cho nước này khỏi sự bất ổn chính trị ở Mỹ, bên cung cấp vũ khí lớn nhất của Kiev.
Laurynas Kasčiūnas, Bộ trưởng Quốc pḥng Lithuania, vào thời điểm đó cho biết rằng không có châu Âu "an toàn" nếu không có sự hỗ trợ của Mỹ, đồng thời nói thêm rằng NATO "nên sẵn sàng làm việc" với bất kỳ ai giành được Nhà Trắng.
Khi tin tức về chiến thắng của ông Trump được tung ra hôm 6/11, các đồng minh NATO dường như tuân thủ cách tiếp cận này, trong đó một số nhà lănh đạo đưa ra thông điệp chúc mừng và bày tỏ mong muốn tiếp tục hợp tác quốc pḥng chặt chẽ với Mỹ.
Trong một bài đăng trên mạng xă hội trước đó cùng ngày, ông Rutte đă chúc mừng Trump trong cuộc bầu cử. Ông viết: “Sự lănh đạo của ông ấy một lần nữa sẽ là ch́a khóa để giữ cho Liên minh của chúng ta vững mạnh. Tôi mong được làm việc với ông ấy một lần nữa để thúc đẩy ḥa b́nh thông qua sức mạnh” thông qua NATO.