Ảnh hưởng của ông Trump lớn chưa từng thấy, một nước Mỹ mới đang định hình?

[june04]

Chiến thắng bầu cử của Donald Trump không chỉ là một sự kiện chính trị đơn thuần, mà còn là bước ngoặt lớn phản ánh sự thay đổi sâu sắc trong tư tưởng của người dân Mỹ.

Ông Trump sẽ có thêm 4 năm chèo lái nước Mỹ theo phong cách riêng. Rất có thể giai đoạn từ năm 2016 cho đến khi ông Trump hết nhiệm kỳ vào năm 2028 sẽ được lịch sử gọi là “thời đại của Trump” – giai đoạn ông Trump ghi dấu ấn mạnh mẽ.

Ảnh hưởng lên tới đỉnh điểm

Trong cuộc vận động tranh cử cuối cùng, Phó Tổng thống Kamala Harris đã gay gắt chỉ trích ông Trump là “một thành phần cá biệt không đại diện cho nước Mỹ”.

Bà khẳng định: “Đó không phải là chúng ta”. Tuy nhiên, chiến thắng bầu cử của ông Trump vào ngày 5/11 dường như đã phản bác lại quan điểm đó.

“Thực tế thì đây có lẽ đây chính là chúng ta. Ít nhất là đối với số đông người Mỹ”, báo Mỹ New York Times (NYT) đăng bài xã luận nhận định.

Ông Trump ngày nay không còn là một hiện tượng nhất thời mà đã khẳng định vị thế của mình như một thế lực chính trị bền vững, tái định hình xã hội và các giá trị của Mỹ​ trong nhiều năm tới.

Chiến thắng của ông Trump chính là kết quả của những làn sóng phản đối tầng lớp tinh hoa đang nắm quyền. Những người ủng hộ Trump tin rằng ông là “một chiến binh mạnh mẽ, không ngại phá bỏ mọi quy tắc, ngay cả khi điều đó có thể làm tổn thương các chuẩn mực và giá trị xưa cũ của nước Mỹ”.

Trong cuộc đua bầu cử, ông Trump đã khai thác thành công sự tức giận và thất vọng sâu sắc trong tầng lớp lao động và trung lưu. Ông dường như đã trở thành biểu tượng của sự phá cách trước những thay đổi chóng mặt về kinh tế, văn hóa và nhiều lĩnh vực khác.

Hàng triệu cử tri đã bỏ qua mọi tranh cãi xung quanh ông, kể cả những rắc rối pháp lý mà ông Trump vướng phải để ủng hộ một người mà họ tin rằng có thể tạo ra sự khác biệt.

Thực tế là ông Trump vẫn phục hồi sau khi vướng phải vô vàn rắc rối về mặt pháp lý và chính trị trong 4 năm qua - trong đó bất kỳ thất bại nào trong số đó cũng đủ để phá hủy sự nghiệp của bất kỳ chính trị gia nào khác – là minh chứng cho sự vươn lên của ông, NYT nhận định.

Lịch sử chưa từng ghi nhận trường hợp nào người dân Mỹ bầu chọn một tổng thống từng bị kết án hình sự. Đối với nhiều người Mỹ, ông Trump chính là người có khả năng “cứu nước Mỹ khỏi sự lụi tàn”.

Họ tin rằng ông là người duy nhất có thể bảo vệ nước Mỹ khỏi những mối đe dọa không chỉ từ bên ngoài mà cả từ sự phân hóa nội tại.

“Nước Mỹ thực sự đã trở thành nước Mỹ của Trump”, chính trị gia và nhà sử học Timothy Naftali của Đại học Columbia, nhận định. Theo nhà sử học Naftali, ảnh hưởng của ông Trump ở Mỹ có thể được xem là lên tới đỉnh điểm, kể cả những rắc rối lớn như cuộc bạo loạn ngày 6/1/2021 cũng không làm thay đổi quan điểm của người Mỹ đối với ông Trump.

Cơ sở để ông Trump tái xuất

Theo NYT, nội bộ nước Mỹ đang có những biến động mạnh mẽ không chỉ về chính trị mà còn về giá trị xã hội. Trong thông điệp đầu tiên sau khi giành chiến thắng bầu cử, ông Trump không chỉ kêu gọi sự đoàn kết mà còn mạnh mẽ nhấn mạnh “cuộc chiến đấu không ngừng nghỉ”.

Có thể nói, sự ủng hộ dành cho ông Trump không phải là ngẫu nhiên, mà là kết quả của những chiến lược rõ ràng, khai thác triệt để sự không hài lòng của người dân.

Đối với các đồng minh của ông Trump, kết quả cuộc bầu cử là minh chứng cho thấy người Mỹ cần ông Trump trong bối cảnh quốc gia đang mất đi sự nhạy bén, một nước Mỹ mệt mỏi với các cuộc chiến tranh ở nước ngoài, tình trạng nhập cư quá mức, phong trào và hệ tư tưởng cấp tiến hoặc cánh tả quá khích tràn lan.

Melody C. Barnes, giám đốc điều hành của Viện Dân chủ Karsh tại Đại học Virginia và là cựu cố vấn của Tổng thống Barack Obama, nói: “Niềm tin của người dân ở Mỹ đang xuống thấp và họ tin tưởng vào ông Trump trong việc cải thiện đời sống”.

Chiến thắng của Trump cũng có phần nhờ vào sự bất mãn với chính quyền đương nhiệm của ông Joe Biden và bà Kamala Harris. Dù đã ban hành nhiều chương trình hỗ trợ lớn, như gói cứu trợ đại dịch, chi tiêu xã hội và môi trường, nhưng chính quyền Biden vẫn không thể xoay chuyển tình trạng lạm phát cao và làn sóng nhập cư trái phép.

Chính quyền Biden đã không đạt được cam kết hàn gắn sự chia rẽ, cũng như không thể xoa dịu sự giận dữ của những người ủng hộ ông Trump. Kết quả là một phần không nhỏ dân chúng Mỹ đã quay trở lại ủng hộ Trump, xem ông là giải pháp phù hợp.

Các chuyên gia cho rằng, ông Trump trở lại để giải quyết sự phân hóa trong xã hội Mỹ, nơi mà các quan điểm và niềm tin của các phe phái đã trở nên đối lập, khó có thể dung hòa. Cựu nghị sĩ Carlos Curbelo, một đảng viên Cộng hòa từ Florida, nhấn mạnh: “Năm 2020, người dân đã lựa chọn chính quyền Biden-Harris với mong muốn một nước Mỹ đoàn kết. Nhưng ông Biden và bà Harris đã thất bại trong việc đạt được điều đó. Điều này đã củng cố thêm sự ủng hộ dành cho ông Trump”.

Một nước Mỹ mới đang định hình

Kết quả bầu cử lần này của ông Trump có thể mở ra thời kỳ mới ở Mỹ mà ông Trump là trung tâm quyền lực chính trị. Ảnh hưởng của ông Trump hoàn toàn có thể vượt ra phạm vi 4 năm nhiệm kỳ còn lại, giống như cách cựu Tổng thống Ronald Reagan từng tạo ra.

Marc Short, cựu chánh văn phòng của phó tổng thống Mike Pence, dự đoán rằng nhiệm kỳ tiếp theo của Trump sẽ ẩn chứa nhiều điều khó đoán. Một khi chính thức nắm quyền, Trump sẽ bước vào “cuộc chiến” mà ông Trump cam kết sẽ tiến hành, chống lại một hệ thống mà ông cho là tham nhũng và tồi tệ ở Mỹ.

Nếu thực hiện đúng cam kết trong chiến dịch tranh cử, ông Trump sẽ tìm cách dẹp tan cái gọi là Deep State (thế lực ngầm chi phối nước Mỹ phía sau hậu trường) và săn lùng những người mà ông cho là “phản quốc”.

Lần này, ông Trump bước vào cuộc chơi với lợi thế về tính chính danh (nhờ giành được đa số phiếu phổ thông) và kinh nghiệm mà ông từng thiếu khi bước vào nhiệm kỳ trước. Qua nhiệm kỳ đầu tiên, ông đã học được cách vận hành chính phủ, dù không nhất thiết là về chính sách. Trong nhiệm kỳ hai, ông có một đội ngũ cố vấn thống nhất hơn và có khả năng nắm quyền lực trọn vẹn nếu đảng Cộng hòa kiểm soát lưỡng viện. Nội bộ đảng hiện tại cũng gần như trung thành gần như tuyệt đối với ông Trump, khác với cách đây 8 năm.

Theo NYT, thời đại của ông Trump hóa ra không chỉ là một giai đoạn tạm thời kéo dài 4 năm. Nếu ông Trump hoàn thành trọn vẹn nhiệm kỳ sắp tới thì đó sẽ là kỷ nguyên 12 năm, đưa ông Trump trở thành trung tâm trong nền chính trị Mỹ với quãng thời gian và ảnh hưởng sâu rộng tương đương cựu Tổng thống Franklin D. Roosevelt hay Ronald Reagan.

Sau tất cả, đây chính là nước Mỹ của ông Trump, NYT nhận định.