5 yếu tố đáng ngạc nhiên khiến bạn già đi nhanh hơn

[june04]

Tiến sĩ Thomas Buford, giáo sư về lão khoa và chăm sóc giảm nhẹ tại Đại học Alabama ở Birmingham cho biết ngay cả khi thể đảo ngược mọi thay đổi về tế bào và phân tử xảy ra trong suốt cuộc đời, bạn vẫn có thể làm chậm tốc độ lão hóa sinh học bằng cách thay đổi một số thói quen trong lối sống.

Tiến sĩ Buford khuyến nghị không bao giờ là quá muộn để cải thiện sức khỏe. Dưới đây là năm yếu tố đáng ngạc nhiên có thể khiến bạn già đi nhanh hơn và cách khắc phục.

1. Thiếu kết nối xã hội làm quá trình lão hóa gia tăng

Một báo cáo gần đây cho thấy gần một phần tư số người lớn từ 65 tuổi trở lên đang sống cô lập về mặt xã hội. Sự cô đơn và tách biệt xã hội có thể làm tăng nguy cơ mắc chứng mất trí, bệnh tim, đột quỵ và trầm cảm.

Tiến sĩ Sara B. Leonard, FAAFP, bác sĩ lão khoa và giảng viên lâm sàng tại Trường Y khoa Robert Wood Johnson thuộc Đại học Rutgers chia sẻ: Mọi người thường ngạc nhiên khi thấy việc thiếu kết nối xã hội có thể làm tăng đáng kể nguy cơ tử vong sớm của một người.

Có một cuộc sống xã hội năng động và duy trì mục đích sống giúp người lớn tuổi khỏe mạnh và sống lâu hơn. Làm tình nguyện, chơi pickleball, tham gia câu lạc bộ sách hoặc tham gia các lớp học tại thư viện địa phương là những cách tốt để duy trì năng suất.

Leonard cho biết: "Điều quan trọng là phải lưu ý rằng các mối quan hệ lành mạnh và mạng lưới hỗ trợ xã hội mạnh mẽ rất quan trọng trong suốt cuộc đời chúng ta, đặc biệt là khi chúng ta già đi".

2. Không đeo kính râm có thể gây lão hóa da

Nếu bạn thoa kem chống nắng khi ra ngoài, nó đã giúp ngăn ngừa lão hóa da do ánh sáng. Nhưng bạn có quên mang theo kính râm không?

Theo tiến sĩ Y khoa Ivy Lee, bác sĩ da liễu được cấp phép hành nghề tại Los Angeles, California: "Đối với những người không đeo kính râm lớn hoặc không có thói quen thoa kem chống nắng lên đến tận đường mi mắt, đó là nơi da chúng ta có thể bị tổn thương do ánh nắng mặt trời và mất đi độ đàn hồi" .

Tổn thương do ánh nắng mặt trời và ung thư da thường gặp ở vùng da mỏng ở mí mắt dưới. Đeo kính râm không chỉ bảo vệ mắt và vùng da xung quanh khỏi tia UV có hại mà còn giúp bạn không phải nheo mắt. Lee cho biết những người có thói quen nheo mắt hoặc cử động mí mắt liên tục dễ bị nhăn hơn.

3. Lối sống ít vận động

Một nghiên cứu gần đây liên kết việc xem tivi nhiều giờ với khả năng lão hóa khỏe mạnh thấp hơn nhưng thay thế thói quen đó bằng các hoạt động thể chất phù hợp có thể cải thiện khả năng lão hóa khỏe mạnh.

Ưu tiên vận động là chìa khóa cho quá trình lão hóa khỏe mạnh. Điều này không có nghĩa là phải tập chạy marathon hoặc đăng ký chương trình đào tạo cá nhân đắt tiền. Bất kỳ lượng hoạt động thể chất nào cũng sẽ có lợi ích và tốt nhất là tập trung vào các bài tập mà bạn thích, Buford nói.

Buford nói thêm: "Hãy bắt đầu với những gì bạn có thể làm được ở thời điểm hiện tại và đặt ra mục tiêu là tăng cường độ hoặc tần suất theo thời gian tùy theo khả năng".

Đừng bỏ qua việc tập luyện sức bền, có thể giúp trẻ hóa làn da lão hóa, hỗ trợ khả năng vận động và duy trì khối lượng cơ khi bạn già đi. Đi bộ lên cầu thang hoặc tập thái cực quyền hàng ngày có thể giúp tăng cường cơ bắp của bạn.

Buford cho biết: "Sức khỏe tim mạch, sức mạnh cơ bắp và sức khỏe xương đều phải kết hợp với nhau để ngăn ngừa té ngã và phòng ngừa tình trạng yếu sức".

4. Căng thẳng mạn tính đẩy nhanh quá trình lão hóa

Những yếu tố gây căng thẳng về thể chất, tinh thần và cảm xúc, bao gồm tài chính, công việc, sự phân biệt đối xử và chăm sóc, có thể đẩy nhanh quá trình lão hóa.

"Một số người ở độ tuổi 65 đang chăm sóc cha mẹ và cháu của họ. Nhiều khi những căng thẳng trong việc chăm sóc xã hội này cũng có thể thúc đẩy quá trình lão hóa sinh học ở một mức độ nào đó", Buford cho biết.

Căng thẳng mạn tính có thể ảnh hưởng đến cơ thể và gây viêm, từ đó đẩy nhanh quá trình lão hóa sinh học. Tiến sĩ Sara B. Leonard nói thêm rằng căng thẳng mạn tính có thể ảnh hưởng đến một phần của DNA được gọi là telomere, khởi động quá trình lão hóa và làm tăng nguy cơ mắc các vấn đề sức khỏe.

Mặc dù có thể khó giải quyết các tác nhân gây căng thẳng mạn tính, đặc biệt là khi nguồn lực hạn chế, hãy cố gắng tập trung vào những gì có thể thay đổi. Ngủ ít nhất bảy tiếng mỗi đêm, thiền, hạn chế uống rượu, vận động cơ thể và kết nối với những người bạn tin tưởng có thể giúp kiểm soát căng thẳng.

5. Tiêu thụ quá nhiều đường và thực phẩm siêu chế biến thúc đẩy quá trình lão hóa sinh học

Một số nghiên cứu đã liên kết chế độ ăn nhiều thực phẩm siêu chế biến và thêm đường với quá trình lão hóa sinh học nhanh hơn.

Jen Bruning, một chuyên gia dinh dưỡng đã đăng ký tại Chicago và là người phát ngôn của Viện Dinh dưỡng & Ăn kiêng nhận định: "Cần phải nghiên cứu thêm để trả lời câu hỏi này nhưng hiện tại người ta cho rằng lượng đường nạp vào cao hơn có tác động đến các nhóm methyl trên bề mặt DNA của chúng ta, có thể đẩy nhanh quá trình lão hóa tế bào".

Những chế độ ăn này có thể gây hại cho sức khỏe tinh thần và tim mạch, làm giảm tuổi thọ của một người. Hạn chế những thực phẩm gây hại, ăn nhiều loại trái cây, rau, ngũ cốc nguyên hạt và nguồn protein có thể hỗ trợ quá trình lão hóa khỏe mạnh.

Dinh dưỡng có thể đóng vai trò hỗ trợ trong việc bảo vệ bạn khỏi tình trạng lão hóa sớm nhưng không thực tế khi mong đợi rằng chỉ riêng chế độ ăn uống có thể khắc phục được những tổn hại do các yếu tố lối sống khác gây ra như hút thuốc, uống rượu nhiều hoặc sống trong tình trạng căng thẳng mạn tính. Jen Bruning cho biết. "Hãy xem xét toàn bộ lối sống cá nhân và thực hiện những thay đổi nhỏ, bền vững từng chút một cho đến khi chúng trở thành thói quen".