Ngày 5/11 mở màn một "làn sóng đỏ" mới trong cuộc bầu cử năm nay với sự trở lại của cựu Tổng thống Trump và chiến thắng của đảng Công ḥa tại Thượng viện. Hiện chỉ c̣n Hạ viện vẫn trong thế giằng co nhưng cho đến thời điểm này, bản đồ bầu cử đang cho thấy đảng "đỏ" có khả năng sẽ sớm khẳng định quyền kiểm soát với cơ quan lập pháp này.
"Làn sóng đỏ" là ǵ?
"Làn sóng đỏ" là thuật ngữ được sử dụng khi đảng Cộng ḥa thắng áp đảo trong cuộc bầu cử và giành được hoặc duy tŕ quyền kiểm soát trên toàn chính phủ, bao gồm Thượng viện và Hạ viện (Quốc hội). Trái ngược với làn sóng đỏ, "làn sóng xanh" cũng có thể xảy ra nếu đảng Dân chủ giành chiến thắng trong cuộc bầu cử tổng thống, Hạ viện và Thượng viện. Lần gần đây nhất làn sóng xanh xuất hiện là vào năm 2008 khi ông Barack Obama được bầu làm tổng thống thay cho cố Thượng nghị sĩ Cộng ḥa Mỹ John McCain.
Giống như bầu cử tổng thống Mỹ, kết quả bầu cử Thượng viện và Hạ viện thường được quyết định bởi một bộ phận nhỏ cử tri. Đảng Cộng ḥa đă giành quyền kiểm soát Thượng viện Mỹ với chiến thắng tại 2 bang Tây Virginia và Ohio trong ngày 5/11, bảo đảm rằng ông Donald Trump sẽ kiểm soát ít nhất 1 viện của Quốc hội nếu ông đắc cử. C̣n Hạ viện đang trong thế giằng co dù đảng Cộng ḥa đă chiếm hơn 200 ghế tính đến tối ngày 6/11.
Theo tổ chức nghiên cứu chính trị phi lợi nhuận Ballotpedia có trụ sở ở Mỹ, để tạo nên một "làn sóng bầu cử" mới, 20% các cuộc bỏ phiếu trong năm bầu cử phải dẫn đến đến một chu kỳ chuyển dịch quyền lực lớn đối với đảng nắm quyền. Định nghĩa này được áp dụng cho bốn cuộc bầu cử khác nhau tại Mỹ, bao gồm: bầu cử Thượng viện, bầu cử Hạ viện, bầu Thống đốc bang và bầu cơ quan lập pháp tiểu bang.
Thành tŕ "xanh" thất thủ trước đảng "đỏ"
Florida từng là bang trung thành của đảng Dân chủ trong nhiều kỳ bỏ phiếu cho đến khi ứng viên Cộng ḥa làm nên kỳ tích vào năm 2016 và 2020. Tuy nhiên, quận Miami-Dade (Florida) vẫn được coi là thành tŕ của đảng "xanh" xuyên suốt hai cuộc bầu cử đó và nhiều nhà quan sát vẫn nhận định rằng quận này sẽ tiếp tục ủng hộ đảng Dân chủ trong năm 2024.
Tuy nhiên, vào ngày 5/11, điều mà đảng Dân chủ lo sợ đă xảy ra: một "làn sóng đỏ" chính thức tràn qua Miami-Dade.
Ông Donald Trump giành được 55,2% số phiếu bầu của quận Miami-Dade, trong khi bà Kamala Harris chỉ giành được 43,71%. Đây là một kết quả đáng thất vọng so với năm 2016 - thời điểm cựu Tổng thống chỉ mang về 333.999 phiếu bầu tại khu vực này và đối thủ của ông khi đó, bà Hillary Clinton có tới 624.146 phiếu bầu.
Trong khi đó, các đại diện đảng Cộng ḥa của Miami-Dade là Maria Elvira Salazar, Carlos Gimenez và Mario Diaz-Balart đă được bầu lại Hạ viện Mỹ với đa số phiếu. Thượng nghị sĩ đảng Cộng ḥa Rick Scott cũng đánh bại Thượng nghị sĩ đảng đối lập Debbie Murcasel-Powell, mặc dù một số cuộc thăm ḍ cho thấy cuộc đua giữa hai người vô cùng sít sao.
Đảng viên Cộng ḥa Rosanna Cordero-Stutz cũng thành công trở thành Cảnh sát trưởng của quận này - một vị trí chưa từng được bỏ phiếu trong suốt 60 năm qua. Đây là một đ̣n giáng mạnh vào Thị trưởng Quận Dân chủ Daniella Levine-Cava, v́ vị trí này có quyền lực chính trị và hành chính lớn. Ngoài ra, các vị trí quan trọng khác trong cuộc bầu cử ở Miami-Dade là giám sát viên bầu cử và người thu thuế cũng lần lượt gọi tên các ứng viên Cộng ḥa.
Hạ viện sắp về tay đảng Cộng ḥa?
Có 435 thành viên bỏ phiếu của Hạ viện, với 218 thành viên cần thiết để một đảng nắm giữ đa số. Hiện tại, 206 ghế Hạ viện đă gọi tên các đảng viên Cộng ḥa, trong khi 191 ghế đă "ngả xanh". cho Đảng Cộng ḥa và 191 ghế cho Đảng Dân chủ. Giờ đây, đảng Dân chủ cần phải giành được ít nhất 27 ghế để nắm quyền kiểm soát viện lập pháp này.
Chính đảng của cựu Tổng thống Trump có thể mở rộng thế đa số tại Thượng viện họ giành chiến thắng ở Montana, nơi thành viên đảng Dân chủ Jon Tester vừa có một nỗ lực tái tranh cử khó khăn, cũng như chiến thắng ở một số bang chiến trường Trung Tây. Cho đến nay, kết quả vẫn c̣n bỏ ngỏ tại Hạ viện khi 38 cuộc đua tại các tiểu bang trên khắp nước Mỹ vẫn chưa t́m được người chiến thắng. Song, bản đồ bầu cử đang cho thấy đảng Cộng ḥa hiện vẫn nhỉnh hơn một chút so với đảng đối lập và viễn cảnh cả hai viện của Quốc hội và Nhà Trắng được "nhuộm đỏ" trong năm nay là có khả năng xảy ra.
Sự xuất hiện nhen nhóm của "làn sóng đỏ" mới có thể tạo điều kiện cho đảng Cộng ḥa thực thi các chương tŕnh nghị sự từng được ông Trump đề cập đến trong chiến dịch tranh cử của ḿnh, bao gồm thắt chặt an ninh biên giới và tăng thuế đối với hàng hóa nhập khẩu.
"Hăy xem điều ǵ đă xảy ra trong này hôm nay. Điều này có tuyệt vời không cơ chứ?", ông Trump nói trong bài phát biểu ăn mừng chiến thắng vào sáng 6/11 (theo giờ Mỹ. Ông Trump đă gọi chiến dịch tranh cử của ḿnh là “phong trào chính trị vĩ đại nhất mọi thời đại”, đồng thời cho biết chiến thắng của ông trước Phó Tổng thống Kamala Harris và nhiều chiến thắng khác nhau của Đảng Cộng ḥa tại Quốc hội đă mang lại “một nhiệm vụ chưa từng có” cho chính quyền Trump 2.0.
VietBF@sưu tập
|