Nga giăng lưới phản công áp đảo, Ukraine vẫn quyết “chơi tất tay” tại Kursk

[Romano]

Nga đang từng bước giành lại lãnh thổ ở khu vực Kursk, nhưng nỗ lực đẩy lui hoàn toàn lực lượng Ukraine ra khỏi Kursk có thể sẽ trở nên khó khăn hơn khi Kiev quyết “chơi tất tay” trong canh bạc này.
Lực lượng Ukraine đã tràn vào khu vực Kursk ở phía Tây Nam nước Nga vào tháng 8/2024. Ở giai đoạn cao trào của chiến dịch xâm nhập, họ chiếm giữ khoảng 804km2 lãnh thổ của Nga. Phản ứng ban đầu của Nga đối với cuộc tấn công bất ngờ này diễn ra chậm, nhưng sau đó, Moscow đã thực hiện nỗ lực lớn hơn để đẩy lùi Ukraine.Chuyên gia về chiến tranh William Alberque tại Trung tâm Stimson cho rằng, Nga đã thu hẹp quyền kiểm soát của Ukraine đối với "những phần đất dễ chiếm lại", tuy vậy, "họ sẽ gặp khó khăn hơn nhiều khi muốn kiểm soát phần còn lại mà Kiev đang nắm giữ”. Theo chuyên gia này, quân đội Ukraine đang "từ bỏ vùng đất trống hay rừng rậm vốn là những vùng lãnh thổ rất khó bảo vệ và rút lui".

Cùng chung quan điểm trên, ông Matthew Savill, cựu chuyên gia phân tích tình báo tại Bộ Quốc phòng Anh lưu ý, đến thời điểm hiện tại, Nga đã chiếm lại "những phần đất mà Ukraine dễ dàng từ bỏ” tại Kursk.

Theo báo cáo của Viện Nghiên cứu Chiến tranh (ISW) có trụ sở tại Mỹ, Ukraine đã làm chậm bước tiến của Nga thông qua việc phá hủy những cây cầu quan trọng mà Moscow dùng để di chuyển quân đội, vũ khí và đạn dược. Tuy nhiên, Nga đã giành lại 46% diện tích mà Ukraine nắm giữ ở Kursk. Quân đội Ukraine đang dần mất đi vị thế ở khu vực Kursk khi Nga tăng cường các cuộc tấn công.

Ukraine tuyên bố sẽ duy trì sự hiện diện của mình tại Kursk. Để làm điều đó, nhiều khả năng Kiev sẽ phải điều thêm binh sỹ đến khu vực, ngay cả khi nước này thiếu nhân lực trầm trọng, Konrad Muzyka, một nhà phân tích quốc phòng nhận định.

"Họ có thể phát triển và củng cố rất tốt các tuyến phòng thủ, nhưng nếu không có quân đội điều hành thì chúng sẽ không có tác dụng gì", ông Konrad Muzyka nói.

Cuộc chiến đầy thách thức đối với Nga
Lực lượng Ukraine có các lựa chọn để phòng thủ và di chuyển ở Kursk, điều mà họ hiếm khi có được khi chiến đấu trên lãnh thổ của mình. Một số nhà phân tích cho biết, họ có thể linh hoạt và cơ động hơn, với việc từ bỏ một số vùng đất ít có giá trị về mặt quân sự để củng cố các vị trí phòng thủ chiến lược.

Không rõ Ukraine đã từ bỏ bao nhiêu khu vực tại Kursk, nhưng các chuyên gia cho rằng Kiev sẽ không thể giữ được toàn bộ vùng lãnh thổ mà họ đã chiếm được.

"Nhìn vào những tiến bộ gần đây của quân đội Ukraine, bạn có thể nói lãnh thổ mà họ chiếm được rất lớn. Nhưng thực tế, Kiev chỉ có đủ khả năng giữ vững quyền kiểm soát ở một số khu vực nhất định", ông Alberque nói.

Phản ứng ban đầu của Nga trước cuộc đột kích bất ngờ của Ukraine khá chậm. Sau cú sốc, Tổng thống Nga Putin đã giao nhiệm vụ cho Cơ quan An ninh Liên bang Nga (FSB) phối hợp với quân đội nước này tiến hành hoạt động tác chiến ở tỉnh Kursk để đánh bật lực lượng Ukraine ra khỏi đây. Các chuyên gia lưu ý, thời điểm đó đã mang lại cho Ukraine một lợi thế phòng thủ nhất định, song không rõ họ đã tận dụng cơ hội đó ở mức độ nào.

"Tôi cho rằng nếu Nga tấn công nhanh và mạnh hơn vào các vị trí của Ukraine, Kiev sẽ rút lui nhanh hơn", ông Alberque lưu ý.

Theo nhà phân tích Savill, phản ứng chậm chạp của Nga ban đầu đã giúp Ukraine "giữ khu vực mà họ chiếm được lâu hơn nhiều so với dự kiến và điều này tạo cơ hội cho họ tiến sâu hơn nữa".

Ukraine quyết “chơi tất tay” tại Kursk
Ukraine vẫn phải đối mặt với những thách thức đáng kể ở Kursk. Quân đội Nga lớn hơn quân đội Ukraine về quy mô và số lượng vũ khí. Nga càng huy động nhiều nhân lực, vật lực cho cuộc chiến tại Kursk thì việc phòng thủ của Kiev càng khó khăn hơn.

Tuy vậy, Nga không chuyển hướng phần lớn lực lượng vào Kursk, thay vào đó tập trung tấn công miền Đông Ukraine và tiếp tục giành được nhiều bước tiến lớn.

Về phần mình, Ukraine phải tính toán xem họ cần từ bỏ những gì và sẵn sàng chấp nhận tổn thất ở mức độ nào tại Kursk khi ưu tiên cuối cùng của họ là giành lại toàn bộ lãnh thổ đang rơi vào tay Nga.

“Cuối cùng, Ukraine vẫn sẽ phải đối mặt với quyết định liệu có nên bám trụ lâu dài tại Kursk hay không. Kiev rất khó giữ vững những khu vực họ đã chiếm được tại Kursk, một phần do khó khăn về mặt địa hình”, ông Alberque lưu ý.

Tổng thống Ukraine Zelenskyy cho biết quân đội nước này chiếm lãnh thổ ở Kursk vì điều đó có thể giúp họ đàm phán với Nga và tạo ra vùng đệm dọc biên giới Ukraine. Các chuyên gia về chiến tranh cho biết, Ukraine có thể cũng đang cố gắng nâng cao tinh thần chiến đấu của quân đội và gửi thông điệp tới các đối tác phương Tây vốn đang mệt mỏi với cuộc xung đột.

Chiến dịch đột kích Kursk cũng tạo cơ hội cho Ukraine làm suy yếu quân đội Nga và buộc Moscow phải chuyển hướng một số lực lượng ra khỏi tiền tuyến ở Ukraine. Nhưng Tổng thống Zelensky cho biết, kế hoạch của Kiev không phải là giữ lãnh thổ này mãi mãi.

Nhà phân tích Savill cho rằng, cuộc tấn công Kursk chỉ có "giá trị" đối với quân đội Ukraine khi mang lại lợi thế cho họ ở quê nhà, đồng thời giúp ngăn chặn quân đội Nga tiến vào Ukraine qua Kursk. Nhưng ông nhấn mạnh đây không phải là "một đòn giáng mạnh vào nỗ lực chiến đấu của Nga" và việc Moscow chiếm lại lãnh thổ khiến chiến dịch của Ukraine trở nên kém hiệu quả khi muốn sử sụng Kursk như một con bài mặc cả.

Không thể phủ nhận chiến dịch tấn công Kursk đã phần nào tái định hình cuộc chiến lần đầu tiên sau nhiều tháng bế tắc và cho phép Ukraine giành lại một phần thế chủ động. Nhưng xét đến những điều chưa biết về các bước đi tiếp theo của mỗi bên cũng như những nguồn lực mà họ sẵn sàng phân bổ cho trận chiến tại đây, chuyên gia Savill đánh giá Ukraine có thể “mất nhiều tuần hoặc nhiều tháng để tìm ra giá trị đích thực” của chiến dịch này.