Là cô gái có trái tim bệnh tật bẩm sinh được chữa lành từ tấm bé, vào năm 2022, cô Trương Nguyễn Xuân Quỳnh, người Việt Nam duy nhất, đă được chọn vào danh sách 40 người dưới 40 tuổi trên thế giới, nhận giải thưởng
"Nhân vật thúc đẩy thay đổi y tế công cộng" (40 Under 40 Public Health Catalyst Award) của
Boston Congress of Public Health.
Bệnh tim bẩm sinh
Sinh ở Phú Yên vào năm 1991, nhưng cô bé Quỳnh trải qua những năm tháng đầu đời không được an nhiên, với thể trạng èo uột, làn da tái xanh, khắc hẳn cô em song sinh của ḿnh. Thời ấy, ba mẹ cô không hề biết con ḿnh mắc bệnh ǵ, mà bé chị là Quỳnh gầy g̣ ốm yếu chỉ bằng nửa em của ḿnh. Nhà nghèo, mẹ Quỳnh vừa bán nước, cà phê ở vỉa hè hàng ngày kiếm tiền ba cọc ba đồng chợ búa, vừa học để trở thành giáo viên dạy nhạc. Ba Quỳnh làm nghề xây dựng, dầm mưa dăi nắng với đất cát, xi măng, bê tông, cốt thép…
Xuân Quỳnh (bên phải) khi c̣n nhỏ cùng bố mẹ và em gái song sinh. (ảnh: Truong Nguyen Xuan Quynh)
Một hôm, người thím ghé thăm, thấy cháu c̣i cọc quá, nên dẫn mẹ con Quỳnh lên chơi Sài G̣n, tiện thể đưa cháu vô Trung Tâm Y Tế Ḥa Hảo khám xem con bé bị bệnh ǵ. Ở đây Quỳnh được chuyển sang Viện Tim, với bệnh án ghi là bị hở van tim bẩm sinh, một căn bệnh chưa phổ biến vào thập niên 1990 và rất khó chữa trị.
Ở Viện Tim, gia đ́nh em được thông báo, bệnh của Quỳnh cần phải được giải phẫu ngay.
"Chúng tôi phải trả bao nhiêu để con bé được mổ tim?" người mẹ hỏi, và hốt hoảng khi được
"báo giá" là 18 triệu VNĐ. Đó là số tiền rất lớn đối với gia đ́nh Quỳnh. V́ không đủ tiền để mổ, lần ấy mẹ con Quỳnh xách gói ra về, mặc cho ḍng đời xoay chuyển.
Càng ngày, hai chị em song sinh càng có nhiều khác biệt, v́ cô em vẫn phát triển b́nh thường, mà Quỳnh cứ bé như viên cục kẹo. Nhớ lại câu nói của các bác sĩ Viện Tim:
"Bệnh của cháu cần phải mổ ngay, để càng lâu càng nguy hiểm cho bé". Thế là ba mẹ Quỳnh quyết tâm t́m cho đủ số tiền 18 triệu đồng để làm lành trái tim bé nhỏ bệnh tật của con.
Rồi mẹ Quỳnh đi dạy nhạc. Bà chắt mót từng đồng lương, cùng chồng gom góp suốt hai năm ṛng th́ đủ 18 triệu. Cả nhà lại dắt díu nhau từ Phú Yên vô Sài G̣n, vào Viện Tim. Nhưng sau hai năm, chi phí cho một ca giải phẫu tim đă tăng lên đến 44 triệu VNĐ. Có 18 triệu rồi, đào đâu thêm 26 triệu nữa bây giờ? Trở về, ba mẹ Quỳnh ḷng buồn rười rượi, mang theo lời nhắn nhủ của các bác sĩ sau khi thăm khám cho con, rằng cố gắng sáu tháng sau nên trở lại.
Gia đ́nh Quỳnh là người Công giáo. Người trong xứ mách bảo ba Quỳnh liên lạc với Tu viện Ḍng Thánh Phaolô để được giới thiệu cho các soeur ở Trung tâm Thị Nghè (Trung tâm Bảo trợ trẻ mồ côi Thị Nghè), nơi giúp nhiều trẻ em có gia cảnh khó khăn. Nhưng với số tiền lớn như thế, Trung tâm Thị Nghè không thể giúp được, nên các soeur lại hướng dẫn ba Quỳnh đến pḥng công tác xă hội xin đơn về điền, rồi nộp lại xem ai có ḷng hảo tâm th́ họ sẽ giúp. "Đừng quá kỳ vọng, v́ có rất nhiều người bị bệnh tim đang chờ mổ". Nghe nhân viên nhận đơn nói, niềm hi vọng của người cha tắt ngúm.
Nhưng chỉ ba tháng sau khi nộp đơn, gia đ́nh Quỳnh bất ngờ nhận được tin, nhân viên pḥng công tác xă hội xuống xác minh để giải quyết đơn. Cuối cùng, Quỳnh được cho một nửa chi phí cho ca mổ tim, nhưng nửa c̣n lại cũng lớn lắm. Một lần nữa, các soeur ở Trung tâm Thị Nghè giúp liên lạc với nhà ḍng bên Pháp để xin khoản tiền c̣n lại. Quỳnh được mổ tim. Đó là năm mà Quỳnh học lớp Ba, chín tuổi.
Con đường học tập
Được chữa lành bệnh, Quỳnh thấy ḿnh may mắn, nên đeo đuổi giấc mơ được khoác trên ḿnh chiếc áo blouse trắng như các y bác sĩ chữa bệnh cho cô, để giúp người. Nhưng học không nổi, tốt nghiệp trung học xong, năm 2008, Quỳnh chỉ dám thi vào trường đại học Khoa học-Xă hội-Nhân văn ở Sài G̣n. Quỳnh chọn ngành công tác xă hội, cũng là công việc có thể phục vụ cộng đồng.
Trương Nguyễn Xuân Quỳnh
Sau bốn năm, cầm tấm bằng đại học, Quỳnh vẫn đam mê được làm việc trong môi trường y tế, nên xin vào thực tập ở các bệnh viện. Chẳng có nơi nào nhận cô. Bệnh viện chỉ nhận y tá điều dưỡng chứ không nhận nhân viên công tác xă hội. Quỳnh nản, nhưng rồi cuối cùng cũng t́m được bệnh viện Đa khoa ở Long An, nơi có pḥng xă hội nhận cô vào thực tập trong ṿng sáu tháng.
Quỳnh c̣n làm việc cho một tổ chức
"phi chính phủ" (NGO) trong một thời gian, rồi quay lại trường xin làm trợ giảng, và theo đuổi con đường học tập để được thâm nhập vào hệ thống y tế. Quỳnh chọn sang Thái Lan để học master về Y tế công cộng, tại Đại học Chulalongkorn ở thủ đô Bangkok. Có bằng master, Quỳnh xin vào đại học dạy về môn tâm lư chăm sóc bệnh nhận trong bệnh viện, rồi tiếp tục làm luận án tiến sĩ ở Đài Loan.
Đầu năm 2019, Quỳnh được mời đi Mỹ. Chuyến đi ấy, cô có dịp thâm nhập vào các bệnh viện có tiếng như bệnh viện ở đại học Harvard, bệnh viện John Hopkins, và các viện dưỡng lăo. Ở đây, cô càng nhận ra giải pháp điều trị tâm lư rất quan trọng trong quá tŕnh trị liệu, và đ̣i hỏi phải có đội ngũ chuyên viên công tác xă hội y tế chuyên nghiệp trong các bệnh viện để làm công việc này.
Xuân Quỳnh cùng các giáo sư trong chuyến du học tại Mỹ.
Biết rằng học bổng Fulbright có chương tŕnh dành cho
nhân viên xă hội (social worker), Quỳnh nộp đơn và được nhận xuất học bổng ngành công tác xă hội lâm sàng, học tại Đại học ở Boston, MA. Khóa học của cô rơi vào đúng thời điểm cả thế giới điên đảo v́ đại dịch COVID-19. Việt Nam không nằm ngoài cơn khủng hoảng dịch bệnh chết người, nhưng ngay lúc đang ở cách xa nhà nửa ṿng Trái Đất, Quỳnh lại làm được công việc chính mà ngay cả cô không ngờ đến.
Cô Xuân Quỳnh trong ngày lễ tốt nghiệp ở đại học Boston College. (ảnh: Truong Nguyen Xuan Quỳnh/Facebook)
Người mở đường
Trong những lần thực tập ở Massachusetts, Quỳnh thấy bệnh nhân COVID-19 được nói chuyện qua video call với người nhà để được động viên, an ủi. Trong khi đó, bệnh nhân ở Việt Nam lại không được như thế. Trong lúc chưa có vaccine, người chết rất nhiều. Không ít các bệnh nhân COVID-19 đă ra đi mà không được nói lời cuối cùng, không được gặp mặt người thân. Do đă có kinh nghiệm lâm sàng thực tế đối phó với COVID-19 tại các bệnh viện ở Mỹ, Quỳnh nghĩ đến việc
"minh phải làm một cái ǵ đó" cho quê hương của ḿnh, là giảm nhiều nhất nếu có thể, nỗi đau thương của bệnh nhân.
Nghĩ và làm ngay.
Cô Quỳnh nhanh chóng liên lạc với trường đại học Sư phạm Hà Nội và móc nối với các mối lên hệ của cô ở Mỹ, để tổ chức một khóa đào tạo về tâm lư xă hội cho nhân viên ngành y tế Việt Nam. Quỳnh nhớ lại:
"Lúc ấy, khi ḿnh quen ai là nhờ vả người đó. Người th́ hướng dẫn, giảng dạy, người làm thông dịch. Lúc đầu chỉ định mở lớp cho 100 học viên, nhưng không ngờ, khóa học lên tới hơn 1,000 người tham dự, gồm không chỉ các tu sĩ Phật giáo, Công giáo, bác sĩ, y tá, từ Bắc chí Nam của Việt Nam, mà c̣n có người Việt ở Cộng ḥa Séc, Nga, Ba Lan…"
Cô Trương Nguyễn Xuân Quỳnh, h́nh chụp tại Boston College. (ảnh: Truong Nguyen Xuan Quynh/Facebook)
Sau khóa học này, một số bệnh viện và trung tâm y tế trong nước bắt đầu sắp xếp đưa các nhân viên tâm lư, nhân viên công tác xă hội, các linh mục và sư thầy cùng bác sĩ vào hỗ trợ tâm lư cho bệnh nhân và người nhà, giúp họ không chỉ được hỗ trợ về thể chất mà c̣n cả tinh thần và tâm linh. Các chuyên gia tâm lư được cử vào bệnh viện để hỗ trợ tâm lư cho bệnh nhân khó qua khỏi, giúp họ biết cách đón nhận tin xấu để ra đi trong b́nh an. Mô h́nh này không có mới mẻ ǵ ở Mỹ, nhưng lại là cách làm đầu tiên mà từ ư tưởng và sự quyết tâm của Quỳnh, được áp dụng thành công tại Việt Nam.
Qua những ǵ đóng góp cho ngành y tế công, Quỳnh được các giáo sư người Mỹ đề cử vào đầu năm 2022, Trương Nguyễn Xuân Quỳnh, người Việt duy nhất, được chọn vào danh sách 40 người dưới 40 tuổi trên thế giới, nhận giải thưởng
"Nhân vật thúc đẩy thay đổi y tế công cộng" (40 Under 40 Public Health Catalyst Award) của
Boston Congress of Public Health.
Cô Trương Nguyễn Xuân Quỳnh là người Việt Nam duy nhất, và là một trong 40 nhân vật dưới 40 tuổi trên khắp thế giới được trao giải thưởng cao quư này.
Bỏ nghề?
Quỳnh tâm sự, sau bao nhiêu năm học xong và ra đi làm, cô vẫn cứ nghèo. Lương đi dạy không bao nhiêu, nhưng Quỳnh lại thích làm từ thiện, sung sướng khi được giúp đỡ người khác. Có những lần đi tư vấn cho bệnh nhân trong bệnh viện, Quỳnh không lấy phí. Vậy mà cô vẫn bị hiểu lầm, bị nói là kẻ hám danh, muốn thể hiện,… Lắm lúc Quỳnh rất buồn, rất nản và từng muốn bỏ nghề, cho đến khi gặp một bệnh nhân ung thư ở Bệnh viện Đại học Y dược.
Nhiều lần Quỳnh được đi cùng các bác sĩ vô thăm bệnh và thường dành thời gian chuyện tṛ với bệnh nhân, giúp họ vơi đi nỗi đau về thể xác. Trong số những bệnh nhân Quỳnh hay gặp là một phụ nữ mang căn bệnh ung thư thời kỳ cuối. Một hôm, sau buổi hội chẩn, bác sĩ trưởng khoa xác định quỹ thời gian của bệnh nhân này c̣n rất ngắn, chỉ có thể tính bằng giờ.
Các con của bệnh nhân nghe tin th́ quá đau khổ, và không muốn báo tin này cho mẹ của ḿnh. Quỳnh kể.
"Ḿnh đă ngồi với cô rất lâu để cô tâm sự, nói hết những điều cô muốn nói. Ḿnh cùng cô lập kế hoạch cho cuộc đời. Cô muốn nghe giọng hát Ngọc Lan, ḿnh lấy phone mở cho cô nghe, nắm tay cô, cứ thế, măi đến lúc xe cứu thương đưa cô về nhà, trước khi cô măi măi đi xa".
Hôm ấy, đứng nh́n chiếc xe cứu thương chở cô lăn bánh, Quỳnh chợt giật ḿnh, nhận ra đây chỉ là một bệnh nhân được Quỳnh hỗ trợ về tâm lư. C̣n bao nhiêu bệnh nhân khác không có ai giúp, họ sẽ đau khổ biết dường nào! "
Ḿnh sẽ không bỏ nghề, ḿnh sẽ ráng rủ rê nhiều người chọn nghề này, cố gắng đào tạo thiệt nhiều nhân viên xă hội y tế, để thêm nguồn ủi an, động viên cho bệnh nhân cần sự trợ giúp về tinh thần", Quỳnh thầm nghĩ.
Xuân Quỳnh trong một dịp Tết ở Mỹ. (Ảnh: Truong Nguyen Xuan Quynh/Facebook)
Quỳnh đă và đang tiếp tục dấn thân, để trả ơn những vị ân nhân cứu trái tim của cô, và quan trọng hơn nữa, là để đào tạo một thế hệ tương lai có kiến thức giúp bệnh nhân về mặt tâm lư, là cách để giảm bớt đau đớn về thể xác. Quỳnh nói, làm xong luận án tiến sĩ, cô sẽ lại vào làm việc trong bệnh viện, và tiếp tục công việc giảng dạy ở Việt Nam.
"Có được bằng cấp như ḿnh, đi đâu cũng được, nhưng không ở đâu bằng quê hương, nơi đang có nhiều người cần đến ḿnh hơn bất cứ nơi nào", cô nói.
Trái tim bệnh tật của cô bé Quỳnh ngày nào, giờ đây khỏe mạnh và lớn lao hơn nhiều về nghĩa đen và nghĩa bóng, hàng ngày vẫn đập nhịp nhàng và chưa bao giờ ngủ yên, bởi công việc của cô không đơn giản, và không cho phép cô ngưng dấn thân, ngừng cống hiến.
(Nguồn: SGN)
News
Library
Technology
Giải Trí
Portals
Tin Sốt
Home
