Ngoài cuộc xung đột Nga - Ukraine, rất nhiều "đám cháy" khác đang xuất hiện ở khắp mọi nơi và EU không có sẵn b́nh cứu hỏa loại tốt.Trong bối cảnh cuộc xung đột Nga - Ukraine tiếp tục diễn ra ác liệt và căng thẳng giữa Serbia và Kosovo chưa lắng dịu, EU tiếp tục đối mặt với thách thức mới trong khu vực lân cận khi bạo lực leo thang đáng kể ở Trung Đông.
Cuộc xung đột mới bùng phát ở Trung Đông, khu vực lân cận của châu Âu, nơi cho đến nay đă chứng kiến trên 1.200 người thiệt mạng, sẽ gây thêm áp lực cho EU khi khối này đang thực hiện một loạt nỗ lực quản lư khủng hoảng.
Cuộc xung đột cũng diễn ra chỉ vài tuần sau khi EU hy vọng thúc đẩy một sáng kiến ḥa b́nh Trung Đông, tập trung vào những động lực mới nhằm bắt đầu lại các cuộc đàm phán giữa Israel và Palestine.
Phong trào Hồi giáo Hamas đă khiến Israel mất cảnh giác vào sáng sớm 7/10 khi phóng hàng ngh́n quả rocket và đưa hàng chục tay súng được trang bị vũ khí hạng nặng nhâm nhập vào miền Nam Israel. Lực lượng Pḥng vệ Israel (IDF) đáp trả bằng cách tấn công các mục tiêu của Hamas ở Gaza.
Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu tuyên bố trong một thông điệp gửi tới người dân nước này: “Chúng ta đang có chiến tranh và chúng ta sẽ chiến thắng”.
Trong khi đó, quân đội Israel dường như đang chuẩn bị cho một cuộc tấn công trên bộ vào Dải Gaza khi chiến dịch giải thoát con tin và bắt giữ các tay súng Hamas trên lănh thổ Israel bắt đầu có hiệu quả.
Các nhà lănh đạo châu Âu đă lên án cuộc tấn công bất ngờ của Hamas vào Israel, tuyên bố Israel có quyền tự vệ. Thổ Nhĩ Kỳ cho biết họ sẵn sàng giúp giảm căng thẳng, có thể xem xét vai tṛ ḥa giải.
“Ưu tiên hiện nay là chấm dứt bạo lực ngay lập tức và giảm leo thang, cũng như thả tất cả con tin”, đại diện cấp cao của EU về chính sách đối ngoại và an ninh Josep Borrell nói với các phóng viên. Ông thông báo thêm rằng ông đă nói chuyện với cả Ngoại trưởng Israel Eli Cohen và Thủ tướng Palestine Mohammad Shtayyeh.
Ông Borrell nêu rơ: “Quy mô của cuộc tấn công đă khiến cộng đồng quốc tế bất ngờ, nhưng chúng tôi nhận thức được rằng việc leo thang xung đột là không bền vững. EU nhắc lại tầm quan trọng của việc hướng tới một nền ḥa b́nh lâu dài và bền vững thông qua những nỗ lực trong Tiến tŕnh Ḥa b́nh Trung Đông”.
Ông Borrell nhấn mạnh đó chính xác là lư do tại sao, cùng với Liên đoàn các quốc gia Arab, Saudi Arabia, Ai Cập và Jordan, các bên đă bắt đầu một sáng kiến chung nhằm giúp khôi phục giải pháp "hai nhà nước”.
Gần 50 bộ trưởng ngoại giao từ châu Âu và Trung Đông đă gặp nhau bên lề khóa họp của Đại hội đồng Liên hợp quốc vào tháng 9 vừa qua để công bố một sáng kiến mới, được gọi là "Nỗ lực Ngày Ḥa b́nh", nhằm mục đích khôi phục tiến tŕnh ḥa b́nh đă bị tŕ hoăn từ lâu giữa Israel và Palestine.
Ông Borrell nói thêm: “Quan điểm của EU vẫn là hướng đến giải pháp hai nhà nước”. Đầu tuần tới, ông Borrell dự kiến sẽ tới Muscat, Oman, để tham dự cuộc họp của các ngoại trưởng EU và Hội đồng Hợp tác vùng Vịnh (GCC), nơi t́nh h́nh leo thang hiện nay có thể sẽ đứng đầu chương tŕnh nghị sự.
Trong khi những phản ứng ban đầu của thế giới Arab trước động thái của Israel cho thấy rằng mặc dù họ có khả năng tiếp tục ủng hộ Palestine, nhưng họ cảnh giác với sự leo thang làm chệch hướng những nỗ lực b́nh thường hóa gần đây trong khu vực.
Saudi Arabia chưa bao giờ công nhận Israel là một quốc gia và luôn chính thức đứng về phía Palestine.
Trong các cuộc đàm phán do Mỹ làm trung gian nhằm mục đích b́nh thường hóa quan hệ giữa Saudi Arabia với Israel trong một thỏa thuận liên quan đến đảm bảo an ninh của Washington cho Riyadh, Saudi Arabia đă kêu gọi cả hai bên kiềm chế.
Tại một cuộc điện đàm với ông Borrell, Ngoại trưởng Jordan Ayman Safadi nhấn mạnh sự cần thiết phải có hành động quốc tế để ngăn chặn leo thang ở Gaza và "tạo ra một giải pháp chính trị thực sự để chấm dứt t́nh trạng chiếm đóng", Bộ Ngoại giao Jordan cho biết trong một tuyên bố.
Trong khi đó, các nhà phân tích đang chia rẽ về việc liệu cuộc tấn công của Hamas có thể được coi là nhằm vào những dấu hiệu tích cực gần đây trong nỗ lực ḥa b́nh ở Trung Đông đang dần h́nh thành giữa Mỹ, Saudi Arabia và Israel hay không.
Jerome Drevon, nhà phân tích cấp cao tại Crisis Group, nhận định: “Việc này chắc hẳn phải mất nhiều tháng để chuẩn bị phối hợp giữa các lực lượng trên bộ/trên không/trên biển của Hamas khi mỗi bộ phận của họ có mục tiêu chiến thuật rơ ràng”.
Ông Drevon nói thêm: “Đây không thể chỉ là một phản ứng ngắn hạn trước những diễn biến gần đây, trong đó có cả việc b́nh thường hóa quan hệ giữa Saudi Arabia và Israel”.
Nhưng đối với EU, cuộc xung đột giữa Israel và Hamas lại gây thêm "một cơn đau đầu nữa" khi họ ngày càng buộc phải phân tán sự chú ư cho tất cả các cuộc khủng hoảng.
Như một bộ trưởng ngoại giao châu Âu đă nói vào đầu tuần này tại Kiev: "Ngoài cuộc xung đột Nga - Ukraine, rất nhiều 'đám cháy' khác xuất hiện ở khắp mọi nơi và chúng tôi không có sẵn b́nh cứu hỏa loại tốt”.
|