Tro cốt của sĩ quan phi công VNCH tử nạn tại Hạ Lào năm 1971 được cất giữ cùng với 4 phóng viên báo chí Mỹ tại Newseum, Hoa Thịnh Đốn.
Vào ngày thứ ba của cuộc hành quân 719 Lam Sơn (10 tháng 2, 1971,) có một trực thăng UH-1 Huey của VNCH bị bắn rơi tại Hạ Lào. Tất cả những người có mặt trên chuyến bay này đều bị tử nạn, đó là Đại Tá Cao Khắc Nhật trưởng pḥng 3, Trung Tá Phạm Vi, trưởng pḥng 4 thuộc Bộ Tư Lệnh QĐ 1, hai phi công là Trung Úy Nguyễn Diếu, Trung Úy Tạ Ḥa và hai nhân viên phi hành đoàn là TS Cơ Khí Nguyễn Hoàng Anh, HS Xạ Thủ Trần Công Minh thuộc Không Đoàn 41-Phi Đoàn 213- SĐ1KQ đóng tại Đà Nẵng. Trên chuyến bay này c̣n có 4 phóng viên Mỹ là Larry Burrows của tờ Life, Henri Huet của AP, Kent Potter của UPI và phóng viên người Nhật Keisaburo Shirnamoto của tờ Newsweek.
Tấm ảnh ngày cưới - 1968. (H́nh: Bà Trương Thị Sen cung cấp)
Vào năm 2008 trưởng pḥng thông tấn AP tại Saigon ngày xưa là Richard Pyle đă đến Hạ Lào t́m xác các phóng viên tử nạn. Sau nhiều ngày cùng dân địa phương đào xới nơi máy bay bị bắn rơi, Richard Pyle đă t́m thấy hài cốt của tất cả những người tử nạn, nhưng qua thời gian 37 năm, tất cả di hài đă tan nát trộn lẫn với nhau, và sau đó tro cốt này đă được đem về để tại Newseum ở thủ đô Hoa Thịnh Đốn. Vào tháng 4 năm 2008, Newseum đă cử hành một lễ tưởng niệm cho bốn phóng viên Mỹ tử nạn trong chuyến bay này, nhưng về phía Việt Nam không có một bảng tên nào được ghi dấu.
Tin tức này đă đến với bà quả phụ cố trung úy phi công Nguyễn Diếu là bà Trương Thị Sen, hiện ở An Cựu, Huế từ năm 2008, nhưng v́ không có phương tiện để sang Mỹ viếng nơi để tro cốt của chồng, nên măi đến 4 năm sau (2012) người quả phụ này mới có cơ hội đến Mỹ và đi thăm nơi để di cốt của chồng.
Bà Trương Thị Sen tại Newseum, WD. (H́nh: IRCC)
Nhờ sự giúp đỡ của Bảo Tàng Viện Việt Nam ở San José, các thân hữu trong các binh chủng, bạn bè và họ hàng thân quyến, tháng 5 năm 2012, bà quả phụ Nguyễn Diếu, đă từ Huế, vào Saigon, đến San Jose, Illinois, North Carolina và cuối cùng đă được đến thăm nơi lưu giữ tro cốt của chồng tại Hoa Thịnh Đốn. Chúng tôi đă được gặp gỡ bà Trương thị Sen trong một cuộc họp mặt của nhóm cựu nữ sinh Bồ Đề, Huế tại Little Saigon, tại đây bà Sen đă không dấu được giọt lệ trong khóe mắt, khi đă hơn 50 năm qua, bạn bè, có người nhớ kẻ không, nhưng ai cũng đối với bà trong t́nh thân ái, nhất là khi được biết bà Sen là một quả phụ của VNCH, đă ở vậy nuôi con trong suốt 41 năm dài, qua bao nhiêu biến cố của đất nước.
Bà Trương Thị Sen năm nay đă trên 70 tuổi. Bà kết hôn với Thiếu Úy Nguyễn Diếu năm 1968 tại Huế và hai ông bà sinh hạ được một trai một gái, hiện nay cô con gái là công nhân hăng dệt và con trai làm nghề thợ may, sống tại An Cựu, thành phố Huế. Sau khi có tin trực thăng của chồng rơi tại Hạ Lào, và trên máy bay không c̣n ai sống sót, bà được Phi Đoàn 213 bố trí cho một công việc dọn dẹp trong phi trường để có sinh kế nuôi con. Sau khi Đà Nẵng mất vào tháng 3 năm 1975, bà Sen bắt đầu bươn chải, buôn bán ngoài chợ trời, cho măi đến năm 1978, bà mới trở về Huế nương nhờ cha mẹ của ḿnh.
Gặp gỡ bạn cũ trên 50 năm tại Little Saigon. (H́nh: HP)
Cộng đồng người Việt hải ngoại mở rộng ṿng tay đón người quả phụ VNCH.
Một người bạn của cố Trung Úy Nguyễn Diêu, hiện cư ngụ tại San José, đă đem câu chuyện này kể với cựu Đại Tá Vũ Văn Lộc, bút hiệu Giao Chỉ, giám đốc IRCC để nhờ ông t́m cách vận động bạn bè và chiến hữu của cố Trung Úy Nguyễn Diếu giúp cho người vợ chờ chồng 40 năm có chút phương tiện để sang Mỹ thăm nơi để chút tro cốt của chồng, cũng như liên lạc với ban giám đốc Newseum xem có thể giúp đỡ ǵ được cho bà Sen hay không? Cuối cùng vào tháng 4 năm 2012, nhờ sự bảo trợ của anh Nguyễn Hữu Thanh Lam và các cháu ở Illinois, chị Trương Thị Sen bắt đầu lên đường đi Mỹ. Để được yên tâm hơn trên đoạn đường dài, khi 41 năm nay chị Sen chỉ quanh quẩn ở xóm làng và không biết tiếng Anh, chị đă đến San José trước và từ đây đi Illinois, trong khi chờ đợi ngày đi thăm Bảo Tàng Viện Truyền Thông. Tại San José, chị Sen đă được anh Trần Thạnh mở trương mục để quyên góp và ông Vũ Văn Lộc tổ chức cuộc họp cho những người quan tâm gặp gỡ chị.
H́nh ảnh của 4 kư giả Mỹ và di vật t́m được Hạ Lào năm 2008. (H́nh: AP)
Măi đến tháng 11 năm nay (2012) chị Trương Thị Sen được anh Trương Đ́nh Thiện, nguyên là một sĩ quan nhẩy toán, đại diện cộng đồng Việt Nam tại Raleigh, North Carolina mời chị sang thăm và đưa chị viếng Newseum. Tại Hoa Thịnh Đốn chị Sen đă được cộng đồng người Việt và các bạn trong “Bản Tin Hoa Thịnh Đốn - SBTN” cũng như nhân viên viện bảo tàng đón tiếp. Tại nơi để tro cốt của 4 kư giả và phi hành đoàn của chuyến bay định mệnh, chị Sen đă xúc động quỳ xuống bên phiến đá cẩm thạch nói với người đă khuất: “Sau 41 năm, không hề có một tin tức về anh. Giờ đây em đă yên tâm. Xin anh hăy yên nghỉ.”
Trên đường đi thăm tro cốt của chồng, từ Nam hay Bắc Cali, Illinois, North Carolina, Washington D.C., ở đâu những chiến hữu của chồng và đồng bào cũng tiếp đón, giúp đỡ chị Trương Thị Sen tận t́nh. Sau Giáng Sinh năm nay, bà quả phụ cố Trung Úy Phạm Diếu sẽ trở về Huế, Việt Nam, nơi bà hiện đang sống với hai con và bốn cháu nội ngoại.
Qua chúng tôi, bà Trương Thị Sen xin chân thành gửi lời cám ơn đến các ân nhân, bằng hữu đă tạo phương tiện cho bà muôn dặm xa xôi được đi thăm nơi để tro cốt của chồng, người phi công đă găy cánh trại Hạ Lào 41 năm xưa.
Chúng tôi xin ghi lại địa chỉ và điện thoại của bà Trương Thị Sen sau đây, để bạn đọc có quan tâm, tiện liên lạc:
Trương Thị Sen
33/209 Phan Đ́nh Phùng, Huế, Việt Nam
Điện thoại:
84-935-376-228
Huy Phương / Người Việt